با صنعتی شدن زندگی انسان‌ها، بسیاری از کارهایی که در گذشته انجام می‌دادیم به عهده ماشین‌ها گذاشته شده است. این زندگی ماشینی با تمام راحتی‌ها، مشکلات فراوانی برای سلامتی ما داشته است. یکی از این مشکلات چاقی بوده که علاوه بر تاثیر منفی روی سلامتی، بر اعتماد به نفس ما نیز اثر می‌گذارد. همین مشکلات باعث میشود که، مبتلایان به بیماری چاقی به دنبال راهی برای درمان آن باشند.
در موارد ساده ورزش، کنترل تغذیه و مشاوره می‌تواند راه حل مناسبی برای درمان چاقی باشد. اما در موارد پیچیده‌تر و سخت‌تر، جراحی لاغری تنها راهی است که برای بیمار باقی می‌ماند. برخی از پزشکان به بیمار برای درمان چاقی، عمل اسلیو معده را پیشنهاد می‌کنند.
با اینکه روش‌های درمانی مختلفی برای چاقی وجود دارد، اما بهترین راه درمان پیشگیری و جلوگیری از این بیماری است. یکی از مهمترین عوامل موثر بر چاقی، استرس است! در این مقاله به بررسی رابطه استرس و چاقی خواهیم پرداخت و در نهایت راه حل‌هایی برای جلوگیری از آن به شما ارائه می‌کنیم.
چرا استرس باعث چاقی میشود؟
سال‌های زیادی است که، محققان به تاثیر هورمون‌های کورتیزول (هرمون استرس) پی برده‌اند. در واقع هر بار که شما استرس می‌گیرید، آدرنالین و کورتیزول در بدن شما ترشح می‌شوند.
در نتیجه مهمترین منبع انرژی شما، یعنی گلوکز در جریان خون آزاد میشود. تمام این کارها انجام میشود تا شما بتوانید با استفاده از این انرژی، از شرایط خطرناک و استرس‌زا فرار کنید.
در واقع بدن با استرس گرفتن وارد حالت تدافعی شده و انرژی بیشتری مصرف می‌کند. وقتی که استرس برطرف شد، قند خون شما به شدت پایین می‌آید و کورتیزول وارد عمل میشود، تا انرژی از دست رفته را برگرداند. کورتیزول برای این کار، از دو راه مختلف عمل می‌کند که به آن اشاره می‌کنیم.
کورتیزول و نیاز شدید به قند
اولین قدم کورتیزول، ایجاد نیاز شدید به قند است. در واقع سریع‌ترین منبع انرژی برای بدن، قند یا همان گلوکز است. در واقع اولین چیزی که بعد از استرس در بدن شما اتفاق می‌افتاد، آزاد شدن قند است. نکته منفی که در رابطه با مصرف میزان زیاد از قند وجود دارد این است که، بدن شما بعد از رفع شرایط استرس‌زا شروع به ذخیره قند بیشتری می‌کند.
این قند به صورت چربی در بدن ذخیره شده و آب کردنش به مراتب کار سخت‌تری است. همین باعث میشود تا چرخه استرس و چاقی شروع شود!
اول استرس می‌گیرید، کورتیززول در بدن آزاد میشود، وزنتان زیاد میشود، بدن نیاز شدید به قند پیدا می‌کند، شما مواد قندی بیشتری می‌خورید و بیشتر چاق می‌شوید.
کورتیزول و تاثیر آن بر روی متابولیسم
حتی اگر در حالت استرس غذاهای پرچرب و قندی نخورید، کورتیزول متابولیسم شما را کند می‌کند تا کاهش وزن را سخت کند. در سال 2015 محققین دانشگاه ایالتی اوهایو یک آزمایش ترتیب دادند تا تاثیر استرس بر روی متابولیسم را بررسی کنند. در این آزمایش برای چند خانم غذاهای پرچرب، پر قند و پر کالری آماده شد تا بخورند. بعد از خوردن غذا، محققین سرعت متابولیسم این افراد را بررسی کرده و سطح قند خون، کلوسترول و کورتیزول آنها را اندازه گیری کردند. نتایج جالب بود! چرا که زن‌هایی که در 24 ساعت گذشته استرس را تجربه کرده بودند، متابولیسم پایین‌تری داشتند .
عوارض چاقی با ریشه اضطراب
چاقی به خودی خود هزاران مشکل همراه خود دارد، حالا به این فکر کنید که استرس هم به این مشکلات اضافه شود. همراه شدن استرس با چاقی می‌تواند مشکلاتی چون افسردگی، فشار خون بالا، بی خوابی و انواع بیماری‌های قبلی را به دنبال داشته باشد. در واقع نزدیکی این دو باهم یک ترکیب کشنده تشکیل می‌دهد. پایین‌تر لیستی از عوارض چاقی با ریشه اضطراب را برای شما آماده کردهایم.
- دیابت
- سکته قلبی
- مشکلات جنسی
- مشکلات تنفسی و مشکلات ریوی
- درد عضلات و مفاصل
علاوه بر همه اینها تحقیقات جدید نشان می‌دهد که، بین انواع خاصی از سرطان و چاقی ارتباط مستقیم وجود دارد. در صورت درگیری با سرطان به علت استرس بدن قادر به مبارزه صحیح با بیماری نخواهد بود و شرایط یک بیماری استرسی با وزن زیاد از شرایط یک بیمار عادی بدتر خواهد شد.
عوامل موثر در چاقی‌های مضطرب گونه چیست؟
همانطور که بالاتر گفتیم، دلیل این نوع چاقی استرس و اضطراب است در نتیجه برای جلوگیری از ان باید عوامل تاثیر گذار بر روی استرس و اضطراب را شناخته و آنها را کنترل کنیم. پایین‌ترمواردی که می‌توانند استرس شما را تشدید کرده و باعث چاقی شوند را برای شما آماده کردهایم
- نقل مکان
- شروع کار یا مدرسه جدید
- داشتن مریضی‌های زمینه‌ای
- تاثیرات خانواده
- کمبود اعتماد بنفس
علاوه بر موارد بالا که با تاثیر روانی ارتباط بین چاقی و استرس را تشدید می‌کنند، استفاده از برخی داروها و خوراکی‌ها نیز اثرات بدی بر روی وزن شما دارد. داروهای لاغری، آسم و تیروئید از مواردی هستند که باعث افزایش استرس و در نتیجه چاقی می‌شوند. مصرف مشروبات الکلی نیز تاثیر بسزایی بر روی استرس و چاقی دارد.
راه‌های درمان چاقی ناشی از استرس چیست؟
وقتی که دچار استرس می‌شوید، رفتارهای سالمی چون ورزش کردن و مصرف غذاهای مفید خیلی راحت از برنامه روزانه شما کنار گذاشته می‌شوند. اینجا است که می‌توانید با داشتن یک برنامه منظم و توسعه عادت‌های خوب به جنگ چاقی و استرس بروید. پایین‌تر چندین استراتژی درمانی برای غلبه بر وزن و استرس را برای شما آماده کردهایم که می‌توانید از آنها استفاده کنید.
تمرین‌های ورزشی را به اولویت خود تبدیل کنید
تمرین‌های ورشی یکی از بهترین راه‌های کاهش استرس و کنترل وزن هستند. انجام تمرین‌های ورزشی به شما کمک می‌کند تا به صورت همزمان با هر دو بماری چاقی و استرس مبارزه کنید به همین علت هم برای چاقی‌های سرچشمه گرفته از استرس بهترین انتخاب محسوب میشود. می‌توانید بعد از غذا پیاده روی کنید یا روزانه به باشگاه بروید. نوع ورزشی که انتخاب می‌کنید اهمیت چندنی ندارد! مهم تداوم داشتن است.
غذاهای سالم مصرف کنید
برای اینکه استرس خود را کم کنید به کربوهیدرات‌ها یا چربی‌ها نیاز ندارید. در واقع تحقیقات در این رابطه نشان داده است که مصرف غذاهای سالم و راحت هضم می‌تواند حالت روحی شما را بهبود بخشد. غذاهایی مانند ذرت بو داده یا سبزیجات از مواردی هستند که می‌توانند استرس شما را کاهش دهند و دستگاه گوارش‌تان را تقویت کنند. برای اینکه ا مصرف چنین غذاهایی اطمینان حاصل کنید، می‌توانید یخچال خود را با چنین موادی پر کنید تا کم کم به این نوع خورد و خوراک عادت کنید.
آب بیشتری مصرف کنید
خیلی از ما تشنگی را با گرسنگی اشتباه می‌گیریم. همین اشتباه گرفتن ساده می‌تواند باعث مصرف کالری بیشتر و در نتیجه چاقی شود. به همین علت قبل از اینکه به سراغ غذا بروید، بهتر است تا به مقدار کافی آب بنوشید. شاید عجیب باشد اما هیدراته بودن بدن به کاهش استرس نیز کمک می‌کند. اگر بعد از نوشیدن آب نیز تشنگی‌تان رفع نشد، به جای غذا به سراغ میان وعده بروید.
از تمرین‌های کاهش استرس استفاده کنید
کارهایی که به شما آرامش می‌دهند را پیدا کنید. برای مثال، ممکن است فردی با یوگا به آرمش برسد و فرد دیگری با مطالعه کتاب! این که چه کاری شما را به آرامش می‌رساند اصلا مهم نیست؛ چیزی که مهم است پیدا کردن این کارها است. با پیدا کردن این کارها و تبدیل آنها به بخشی از برنامه روزانه خود می‌توانید تا حد زیادی به کاهش استرس کمک کنید. با کاهش استرس نیز سطح کورتیزول خون پایین آمده و نهایتا می‌توانید وزن خود را کنترل کنید.
برگرفته از:
https://www.healthline.com/health/stress/stress-and-weight-gain
https://www.verywellmind.com/how-stress-can-cause-weight-gain-3145088
آقای دکتر سالیانه که تحت درمان هستم اما با کوچکترین اضطرابی به پرخوری پناه میبرم و الان با قد ۱۶۷ وزنی در حدود ۱۱۰ کیلو دارم. دارم تحقیق میکنم که عمل لاغری کنم اما همش نگرانم که با مشکل ریشه ای اضطرابی که دارم عمل هم برام تاثیر نداشته باشه. ممنون میشم نظر شما رو هم بدونم
سلام. بهترین کار اینه که اون استرس‌تون رو به هر نحوی هست کنترل کنید. با اون شرایط پرخوری عصبی، انجام عمل به شما توصیه نمیشه