آیا عمل اسلیو معده خطر دارد؟

اسلیو معده٬ یک روش جراحی لاغری است که در آن بخش بزرگی از معده٬ در حدود ۸۰ درصد برداشته میشود و معده به شکل لوله ای موزی شکل در می آید. به اسلیو معده٬ گاسترکتومی اسلیو نیز گفته میشود. این شیوه جراحی٬ غیرقابل برگشت است.
نحوه عمل٬ جراحی با لاپاراسکوپی است که با برش های کوچکی که روی شکم زده میشود انجام میگیرد و توسط دستگاه لاپاراسکوپ انجام میشود.

• کل مدت جراحی٬ بین ۲-۱ ساعت است
• مدت بستری در بیمارستان بین ۲ تا ۳ روز است

روند کاهش وزن بیمار پس از عمل اسلیو

پس از عمل با کاهش معده٬ بیمار محدود به خوردن مواد غذایی خیلی کمی است به شکلی که سریعا احساس سیری میکند.
این تغییرات هورمونی٬ علاوه بر کاهش وزن به کاهش شرایط مرتبط با اضافه وزن٬ مانند فشار خون بالا یا مشکلات قلبی نیز کمک میکند
در مدت ۱۲ الی ۱۸ ماه در حدود ۶۰ الی ۷۰ درصد وزن اضافه خود را از دست میدهد. به نسبت عمل بای پس٬ لاغری دیرتر اتفاق میفتد.

خطرات اسلیو معده چیست؟

در عمل اسلیو معده٬ هفته اول٬ هفته مهمی برای نظارت بر مشکلات و عوارض عمل است٬ زیرا اکثر عارضه ها در این دوره نمایان میشوند.
عوارض جدی و خطرناک عمل اسلیو٬ بسیار نادر است و مهمترین آنها عبارتند از:

• خون ریزی بیش از حد
• نشتی معده
• لخته شدن خون (ترومبوز)
• آبسه شکمی
• عفونت
• واکنشهای جانبی به بیهوشی
• مشکلات ریه یا تنفس

عوارض جدی و خطرناک عمل اسلیو٬ بسیار نادر است

در اینجا به توضیح بعضی موارد مهم میپردازیم.

خونریزی پس از عمل اسلیو معده

شایع ترین عارضه ای که بعد از اسلیو معده٬ معمولا در همان ۲۴ ساعت اول رخ میدهد خونریزی است. این خونریزی معمولا در هنگام جراحی اتفاق نمیفتد اگرچه غیر ممکن نیست. خونریزی در محل خط تقسیم دو معده کوچک و بزرگ است. جایی که به آن خط منگنه (staple line) گفته میشود.
خونریزی پس از عمل اسلیو در کمتر از ۱ درصد مواقع اتفاق میفتد که بسیار نادر است

علائم خونریزی:
سرگیجه بخصوص در حالت ایستاده
تنگی نفس
نبض سریع
رنگ پوست پریده و کم رنگ
ادرار بیمار خیلی کم است یا اصلا ادرار ندارد

در این شرایط ممکن است که پزشک جراحی لاپاراسکوپی دیگری برای خونی که در حفره شکمی جمع شده است انجام دهد.
به منظور نظارت و جلوگیری از خونریزی٬پزشک بستری شدن بیمار را به مدت ۲ الی ۳ روز در بیمارستان لازم میداند.

نشتی معده پس از عمل اسلیو معده

دومین عارضه خطرناک اما بسیار نادر٬ نشتی معده است که درصد رخداد آن ۱ در ۲۰۰ بیمار است.

نشتی معده. یعنی چه:
زمانی که یک سوراخ یا شکاف از خط منگنه بین دو معده ایجاد شده باشد و آب معده به داخل حفره شکمی راه پیدا کند.

این اتفاق باعث عفونت شدید شده و میتواند منجر به سپسیس (نوعی التهاب که سراسر بدن را فرا می‌گیرد و به دلیل عفونت پیش می‌آید) یا شوک سپتیک (فشار خون پایین با آسیب به تمام سیستم های بدن) شود.

علائم نشت معده

• ضربان قلب سریع
• سرگیجه
• تنگی نفس
• تب
• بدتر شدن دردهای شکمی
• درد قفسه سینه در سمت چپ یا شانه
• تحریک شکم

نکته: این علائم خیلی کلی هستند و ممکن است در بیماری های دیگری نیز وجود داشته باشد

ممکن است این علائم در عارضه نشت معده وجود داشته باشد و یا علائم مربوط به موارد دیگری مانند خونریزی که بالاتر توضیح داده شد٬ باشد.

تشخیص و درمان نشتی معده

تشخیص نشت معده٬ آزمایش مشخص و قابل اطمینانی ندارد و تشخیص باید به صورت بالینی باشد. در این مواقع٬ جراح تمام علائم را در رابطه با زمان بندی بعد از عمل در نظر میگیرد.

پس از تشخیص نشت معده٬ بیمار بلافاصله باید تحت عمل جراحی باز قرار گیرد تا سوراخ معده بسته شود و حفره شکمی از نشت پاک گردد.

لخته شدن خون بعد از عمل اسلیو معده

عارضه نادر دیگر پس از اسلیو معده٬لخته شدن خون (ترومبوز) است که این نیز در کمتر از ۱ درصد بیماران اتفاق میفتد.
بیماران چاق به نسبت سایر بیماران با وزن طبیعی٬ بیشتر مستعد لخته شدن خون در رگهای پا هستند.

به صورت کلی٬ لخته خطرناک است٬ زیرا ممکن است به جریان خون وارد شده و به ریه برود و جریان خون را کاهش دهد و باعث آمبولی ریه شود که غالبا کشنده است.

پیشگیری از لخته خون قبل از عمل اسلیو

قبل از عمل جراحی٬ به بیماران رقیق کننده خون داده میشود و دستگاهی که به طور پیوسته پاها را ماساژ داده و فشار میدهد که مانع لختی خون شود.
گرچه این دو کار٬ میتواند تا حدی موثر واقع شود٬ اما درمان قطعی نیست. تحرک زودهنگام بیمار میتواند برای جلوگیری از لخته شدن خون موثر باشد٬ این مهمترین کاری است که بیمار در زمان عمل برای خود انجام دهد.

آبسه شکمی بعد از اسلیو معده

اگر ابتدا نشت معده رخ نداده باشد٬ احتمالا آبسه شکمی٬ ۱ بیمار در ۵۰۰-۳۰۰ بیمار رخ داده است. آبسه به حالتی گفته میشود که مجموعه ای از چرکهای موضعی در یک ناحیه از شکم٬ معمولا زیر دیافراگم در سمت چپ جمع شده باشد.

علائم آبسه شکمی

• ضربان قلب سریع
• تب
• گاهی اوقات تحریک شکم با استفراغ و یا بدون آن

تشخیص و درمان آبسه شکمی

آبسه با سی تی اسکن قابل تشخیص است و پزشک پس از تشخیص٬ آبسه را تخلیه میکند. این عملیات به ندرت به جراحی دوباره نیاز دارد و بیمار تا زمان بهبودی در بیمارستان بوده و تحت درمان آنتی بیوتیک قرار میگیرد.

عفونت زخم پس از اسلیو معده

عفونت زخم٬ عفونتی است که در یکی از محل های برش رخ میدهد. به طور معمول 7-10 روز پس از عمل پیش می آید.
اگر عفونت رخ دهد٬ جای برش قرمز و گرم خواهد بود، با ضخیم شدن پوست، جای زخم با ترشح چرک همراه است و احتمال تب هست.
نکته: کمی قرمزی در محل برش٬ طبیعی است٬ اگر با علائم دیگر همراه نباشد مشکل محسوب نمیشود.

درمان عفونت

برای درمان٬ زخم باز میشود و چرک بیرون کشیده میشود. پانسمان روزانه با گاز انجام میشود و نیاز به درمان دارویی و پمادی از نوع آنتی بیوتیک دارد.
در این وضعیت٬ نیازی به بیمارستان نیست مگر اینکه عفونت به قدری پیشرفت کند که در برابر عفونت ها آسیب پذیر باشد. مثل دیابت

تنگی مجرا

تنگی ناحیه ای باریک در جایی در امتداد لوله مخروطی معده است. در برخی بیماران دیده شده که در ابتدا میتوانستند غذاهای جامد را بخورند اما چند هفته بعد٬ شروع به استفراغ مواد جامد کردند در حالیکه مایعات را به راحتی میتوانستند میل کنند.

درمان تنگی با آندوسکوپی فوقانی است. در صورت لزوم پزشک از یک بالون برای ورود به داخل کانال استفاده میکند. این بالون در داخل کانال باز و متسع میشود. این روش درمان معمولا موثر است اما شاید گاه به گاه باید انجام شود.
اگرچه این روش نسبتا بی خطر است اما خطر کمی برای سوراخ شدن روده وجود دارد.

انسداد معده

انسداد معده٬‌ منجر به استفراغ و درد متوسط تا شدید شکمی میشود. قضیه از این قرار است که معده ای که الان به شکل لوله ای به اندازه موز درآمده است٬ اتصالات جانبی معمول یک معده طبیعی را ندارد٬ بنابرین با هر پیچش و تکان خوردنی ممکن است مسدود شود.
این مشکل بسیار نادر است و تعداد خیلی کمی از آن گزارش شده است. در موارد اندکی نیاز به جراحی معده است.

از دیگر عوارض عمل اسلیو معده که در دراز مدت ممکن است رخ دهد 

از آنجاییکه بعد از عمل٬ بدن بین ۳ الی ۶ ماه متحمل کاهش وزن است و این تغییرات سریع٬ واکنش هایی را برای بدن به همراه دارد مانند:

• ریزش مو
• افتادگی پوست
• درد بدن
• احساس خستگی می کنید، انگار آنفولانزا دارید
• احساس سرما
• پوست خشک
• تغییرات خلق و خوی

در اینجا برخی موارد را توضیح میدهیم:

ریزش مو

ریزش و کم پشت شدن مو پس از عمل لاغری٬ پدیده ای طبیعی است اما موقتی است و جای نگرانی ندارد. این موضوع به علت کمبود پروتئین است و پس از مدتی رفع میشود.

افتادگی پوست

احتمال شلی و افتادگی پوست بعد از کاهش وزن زیاد وجود دارد. بسته به اینکه فرد جوان باشد یا مسن٬ فعالیت ورزشی داشته باشد یا خیر و همچین جنس پوست و عوامل دیگر٬ میزان شل شدن متغیر است. در موارد خیلی شدید٬ انجام جراحی پلاستیک گزینه خوبی است.

جمع بندی

سوالی که برای خیلی از بیماران مبتلا به چاقی مطرح است این است که آیا عمل اسلیو خطرناک است؟ همانطور که در بالا تمام عوارض و خطرهای عمل اسلیو توضیح داده شد، باید بدانید که عمل اسلیو مانند هر عمل جراحی دیگری ممکن است با عوارضی همراه باشد اما گاهی جراحی، آخرین راه درمان بیمار است. پزشک با در نظر گرفتن شرایط جسمانی بیمار بهترین تصمیم درمانی را میگیرد و بیماری که تحت درمان پزشک متخصص جراحی است که تجربه زیادی در عمل های لاغری دارد میتواند با اطمینان خاطر این عمل را انجام دهد و درمان قطعی در بهبود وضعیت جسمانی خود داشته باشد.

منبع برگرفته از:

https://doctormarvin.com/after-surgery/post-op-laparoscopic-sleeve-gastrectomy-concerns/