گاسترکتومی یا معدهبرداری (به انگلیسی: Gastrectomy) یک عمل جراحی بر روی معده است که اغلب، برای درمان سرطان معده از آن استفاده میشود. در جریان جراحی گاسترکتومی، پزشک ممکن است بخشی یا همه معده شما را بردارد. انواع مختلفی از این جراحی وجود دارد؛ اما سه نوع اصلی آن، سابتوتال گاسترکتومی، توتال گاسترکتومی و اسلیو گاسترکتومی هستند. با اینکه دو روش اولی که گفته شد عموما برای درمان بیماریهای جدی چون سرطان استفاده میشوند، روش سوم برای حل مشکلات چاقی مفرط کاربرد دارد. از این روش که عمل لاغری محسوب می شود، تنها زمانی استفاده میشود که روشهای درمانی دیگر چون ورزش درمانی و دارو درمانی برای رفع چاقی بیمار موفق نبودهاند.
گاسترکتومی برای چه بیماریهایی استفاده میشود؟
اگر برای شما نیز سوال شده است که، آیا سرطان معده درمان دارد یا نه، باید بگوئیم که جراحی گاسترکتومی، به عنوان عمل سرطان معده و راهی برای درمان این بیماری شناخته می شود. اما از این جراحی برای درمان بیماریهای دیگری نیز مانند خونریزی معده، زخم معده، پولیپ معده و لاغری هم استفاده میشود. برای بیماری هایی همچون خونریزی و زخم معده، از سابتوتال گاسترکتومی استفاده می شود. برای موارد حادتر چون سرطان معده توتال گاسترکتومی توصیه شود. درباره درمان لاغری نیز، جراحی اسلیو گاسترکتومی پیشنهاد میشود که از دو روش قبلی سبکتر است.
انواع روشهای انجام گاسترکتومی
گفتیم که جراحی گاسترکتومی در واقع سه روش اصلی دارد. بنابراین پزشک جراح شما با توجه با بیماری که دارید، یکی را برای درمان انتخاب میکند.
سابتوتال گاسترکتومی
در این نوع از جراحی، پزشک شما نصفه پایینی معده را برمیدارد. این احتمال وجود دارد که در صورت درگیری غدد لنفاوی مجاور، آنها نیز برداشته شوند. در فرآیند این جراحی، جراح متخصص دوازدهه شما را میبندد. دوازدهه بخش اولیه روده کوچک است که مقداری از غذای هضم شده توسط معده را دریافت میکند. بعد از بستن دوازدهه، قسمت باقی مانده معده، مستقیما به روده متصل میشود.
توتال گاسترکتومی
توتال گاسترکتومی یا گسترکتومی کامل، به جراحی گفته میشود که در آن تمام معده شما برداشته میشود. در این جراحی، مری را مستقیم به روده کوچک متصل می کنند. از این روش درمانی، فقط برای بیماریهای شدید استفاده میشود و با اینکه با این جراحی بیمار درمان میشود، اما عوارض جانبی زیادی دارد.
اسلیو گاسترکتومی
اسلیو گاسترکتومی یا گاسترکتومی لاغری، به فرآیندی گفته میشود که در آن دو سوم معده شما برداشته میشود. بعد از برداشتن این بخش معده، پزشک جراح به آن فرمی تیوب شکل میبخشد و آن را به روده کوچک شما متصل میکند. با انجام این جراحی معده شما کوچک میشود، در نتیجه کمتر غذا میخورید و لاغر میشوید. به این روش عمل اسلیو معده نیز، می گویند.
قبل از جراحی چه تستهای پزشکی را باید انجام دهیم؟
قبل از انجام هرگونه جراحی، پزشک شما از شما میخواهد تا آزمایشاتی را انجام دهید. هدف از انجام این آزمایشات مشخص شدن میزان آمادگی بدنی شما برای انجام جراحی است. در ادامه، تعدادی از تستهای اولیه که قبل از جراحی گاسترکتومی از شما گرفته میشود را برای شما آوردهایم.
آزمایش بلع باریم:
این آزمایش با نوشیدن محلولی آغاز میشود که به دکتر نشان میدهد وقتی مواد وارد بدن شما میشوند، چه مراحلی را طی میکنند. از دیگر اطلاعاتی که متخصص جراحی عمومی با انجام این تست به دست میآورد، میزان رفلاکس اسید معده در بخش فوقانی دستگاه گوارش است.
آزمایش نوار قلب یا الکتروکاردیوگرام:
در این آزمایش از شما نوار قلبی گرفته میشود تا پزشک فعالیتهای الکتریکی قلب شما را زیر نظر گرفته و سلامتی قلب را ارزیابی کند.
سونوگرافی:
سونوگرافی از جمله آزمایشاتی که همیشه و در هر شرایطی برای جراحیهای مربوط به معده استفاده میشود. این آزمایش داشتن سنگ صفرا را مشخص می کند. اگر جواب مثبت باشد، پزشک در حین جراحی گاسترکتومی، سنگ صفرا را نیز خارج میکند.
آزمایش خون:
آزمایش خون آزمایشی پایه برای کشف و درمان همه بیماریها به حساب میآید. در این آزمایش تعداد گلبولهای خون شما بررسی میشود و میزان ویتامینها و املاح موجود در آن مشخص میشود. اگر مشکلی در این بخش وجود داشته باشد، باید قبل از عمل آن را حل کنید.
قبل از جراحی گاسترکتومی چه کنیم؟
قبل از جراحی گاسترکتومی، باید به کمک و همراهی تیم پزشکی برای انجام آن آماده شوید. این کار کمک میکند تا به هنگام جراحی مشکلی پیش نیاید و پزشک جراح مطمئن شود شما به سلامت از اتاق عمل خارج خواهید شد.
- باید به پزشک جراح خود در رابطه با تمام داروهایی که استفاده میکنید آگاه کنید؛ مصرف داروهایی چون آسپرین میتواند در روند جراحی مشکل ایجاد کند.
- اگر قبلا تحت درمان بیماری سختی بوده و از داروهای خاصی استفاده کردهاید، باید آن را با پزشک جراح خود در میان بگذارید تا وی بتواند بهترین تصمیمات ممکن را در اتاق عمل بگیرد.
- اگر در بدن شما پلاتین یا دستگاه الکتریکی وجود دارد، باید به پزشک جراح خود اعلام کنید تا بتواند امنیت جانی شما در اتاق عمل را تضمین کند.
- باید مشکلات خواب خود را با متخصص جراح به اشتراک بگذارید.
- اگر قبلا تجربه بی هوشی داشتهاید باید حتما جراح خود را در جریان ماجرا بگذارید.
- مصرف مشروبات الکلی باید گزارش شود.
- کشیدن سیگار باید به جراح متخصص گزارش شود.
با دادن این اطلاعات به جراح خود کمک میکنید تا بهترین روش درمانی ممکن برای شما را پیدا کرده و از آن استفاده کند.
بعد از جراحی چه اتفاقی میافتد؟
در این بخش به بررسی دوره ریکاوری بیمار چه در زمان حضور در بیمارستان، چه پس از مرخص شدن و در خانه میپردازیم.
بعد از جراحی وقتی به هوش بیایید، هنوز هم احساس گیجی و خواب آلودگی خواهید داشت؛ نگران نباشید این از اثرات داروهای بی هوشی است. دقت کنید که بعد از جراحی باید هر دو ساعت قدم بزنید؛ مگر اینکه پزشک شما این کار را منع کرده باشد. قدم زدن به شما کمک میکند، تا سلامتی خود را خیلی سریعتر به دست بیاورید.
بعد از عمل جراحی، برای مدت کوتاهی درد خواهید داشت. این درد با از سرگرفتن فعالیتهای عادی کم رنگتر میشود. در این بازه دکتر و پرستاران مداوم میزان درد شما را بررسی خواهند کرد و اگر نیاز باشد به شما مسکن تزریق میکنند. اگر با استفاده از مسکن درد شما آرام نشد، آن را به پزشک خود گزارش دهید؛ این احتمال وجود دارد که مشکلی پیش آمده باشد.
مراقبتهای بعد از جراحی گاسترکتومی
هنگامی که در بیمارستان هستید دقیقا طبق دستورالعمل پزشک جراح خود عمل کنید. الته بعد از مرخص شدن از بیمارستان نباید مراقبت از خود را رها کنید و فکر کنید همه چیز عادی است. بهتر است در خانه موارد زیر را رعایت کنید:
- وقتی خسته میشوید، به خود فشار نیاورید و استراحت کنید.
- هر روز قدم زدن را، در برنامه خود جای دهید. این کار جریان خون شما را بهبود میبخشد.
- از بلند کردن چیزهای سنگین به طور جد پرهیز کنید.
- تمرین تنفس کنید این کار به شما کمک میکند تا به نفس تنگی بعد از عمل مقابله کنید.
- به جای مصرف دو یا سه وعده اصلی غذا، از 5 یا 6 وعده کوچک استفاده کنید.
- غذای خود را به خوبی بجوید، این کار باعث میشود دستگاه گورش شما دچار زحمت اضافی نشود.
ریسکهای جراحی گاسترکتومی
مانند تمام جراحیهای دیگر، جراحی گاسترکتومی نیز ریسکهای خاص خودش را دارد. حال این ریسکها میتواند در بلند مدت یا کوتاه مدت گریبان گیر بیمار شود.
ریسکهای جراحی گاسترکتومی در کوتاه مدت:
- خونریزی داخلی
- عفونت
- اثر سو بی هوشی
- لخته شدن خون
- مشکلات تنفسی
- خونریزی معده
ریسکهای جراحی گاسترکتومی در بلند مدت:
- انسداد در دستگاه گوارش
- فتق
- ریفلاکس معده
- کاهش شدید قند خون
- سو تغذیه
- تهوع
سلام اقای دکتر وقت شما بخیر. بابای دوست من باید عمل گاستروکتومی معده انجام بدن، آقای دکتر بعد از این عمل ادامه حیاتشون چه شکلیه؟ آیا عمرشون کوتاه تر میشه؟ دوست من خیلی حالش بده و غمگینه
سلام، خب در هر صورت برداشته شدن معده به طور قطع باعث کوتاهی طول عمر میشه اگر علت برداشته شدن سرطان باشه خود سرطان هم باعث کوتاهی طول عمر میشه.
سلام و خسته نباشید ،
پدر من بعد از برداشتن نصف معده برگشت موادی بصورت سبز تیره داره که تقریبا زیاده .
بنظر شما علت چیست ؟؟؟
سلام، به خاطر نوع عملی هست که انجام شده
سلام علت تهوع بعد از ۱۲ روز چیست
سلام. معمولا به خاطر دستکاری معده است که قاعدتا بعد از دو سه هفته خوب میشه. اگر ادامه پیدا کنه عادی نیست و باید بررسی بشه
سلام آقای دکتر خسته نباشید نامزد من دو سانت از معدش ک زخم بوده اللن تبدیل ب سرطان شده یعنی با عمل خوب میشه؟
سلام، بله اگر پیگیری های لازم انجام بشه، بیماری پخش نشده باشه و یک برخورد درست انجام شود شانس درمانش زیاده.
ممنونم واسه پاسخگوییتون،عمل شدن ،جواب پاتولوژی حاضر نشده ،یعنی اگر خوب باشه دیگه نیازی ب شیمی درمانی نیست؟اخه دکترش ۹ جلسه پرتودرمانی مدنظر گرفته اما هنوز جواب پاتولوژی ندیده
لطفا جواب پاتولوژی رو برای ما بفرستید.
تشكر ،گفتن ك اطرافش سرطاني نيست ، واسه ي اطمينان گفتن عكس از كبد و مري و روده كوچك بدن،يعني وقتي اطرافش سرطاني نيست امكانش هست اينا درگير باشن؟
بعد عمل توتال گاسترکتومی بعد ۲ ماه مریض میتونه قرص هارو بدونه پودر کردن بخوره یا کلا هر قرصی میخوره باید پودر بشه
بله میتونند بخورند مشکلی نیست.