چه غذاهایی برای سرطان معده مفید است؟

سرطان معده رایج‌ترین سرطان دستگاه گوارش است. دستگاه گوارش نقشی اساسی در تامین انرژی بدن و جذب ویتامین‌های ضروری بر عهده دارد. اختلال در عملکرد آن، می‌تواند منجر به سوءهاضمه و کمبود ویتامین شود. بنابراین باید نسبت به تغذیه افراد در زمان ابتلا به سرطان معده و دوران درمان حساسیت زیادی به خرج داده شود.

این مسئله می‌تواند به بهبود شرایط جسمانی و همچنین تکمیل روند درمان با توجه به قدرت بدنی مناسب بیمار کمک بسیاری کند. در این مقاله به مسائلی چون رژیم غذایی برای افراد مبتلا به سرطان معده و پرهیزات غذایی این افراد در کنار نکات تغذیه‌ای مهم می پردازیم.

وقتی یک فرد متوجه می شود که به سرطان معده دچار شده است، مهمترین نکته‌ای که باید در مورد تغذیه رعایت کند این است که نباید بگذارد بدن وزن زیادی از دست بدهد و یا دچار اضافه  وزن شود. این به آن معناست که حفظ وزن تعادل در این افراد بسیار اهمیت دارد.

از آنجایی که اولین گام در درمان سرطان معده برداشتن بخشی از معده فرد بیمار است، بنابراین حجم آن کاهش یافته و شخص باید از یک برنامه غذایی ویژه که توسط کارشناس تغذیه و یا پزشک متخصص که بعد از بررسی شرایط جسمی و انجام آزمایش‌های لازم صورت می‌گیرد، بهره‌مند شود.

ماهیت غذا برای دو دسته افراد مبتلا به سرطان معده

در مورد تعیین ماهیت غذا برای افراد مبتلا به سرطان معده دو حالت وجود دارد؛

مبتلایان در مراحل اولیه بیماری

برای آن دسته از افراد مبتلا که در مراحل اولیه بیماری قرار دارند، رژیم غذایی بدون نمک، سرخ کردنی و مواد افزودنی مناسب است.

مبتلایانی که در حال شیمی درمانی یا پرتو درمانی هستند

این افراد بهتر است از رژیم مایعات پیروی کنند، به این ترتیب که از انواع سوپ رقیق شده یا مخلوط شده، انواع لبنیات نظیر خامه، شیر و دوغ البته بدون نمک و افزودنی، در کنار آب‌میوه، چای کمرنگ،آب گوشت بدون چربی و آب سبزیجات نیز در کنار مکمل‌های تقویتی می‌تواند در این رژیم قرار گیرد.

در حالت کلی افراد مبتلا به این نوع سرطان باید سعی کنند از غذاهای زودهضم و ساده در رژیم غذایی خود استفاده کنند، چرا که دستگاه گوارش آنها در شرایطی نیست که بتواند عملیات هضم و جذب مواد غذایی را به‌خوبی اجرا کند.

پرهیز غذایی افراد مبتلا به سرطان معده

همانطور که استفاده از بعضی مواد غذایی به افراد مبتلا به سرطان معده توصیه می‌شود، برخی از مواد خوراکی نیز در فهرست پرهیز قرار می‌گیرند و باید نسبت به استفاده از این مواد خوراکی به شدت سختگیر بود.

استفاده از مواد غذایی زیر مضر است:

• تنقلات شور شده
• مواد غذایی شور
• مواد غذایی کنسروی و فرآوری شده
• مواد خوراکی دارای مواد افزودنی
• انواع نوشابه‌های گازدار
• نوشیدنی‌های حاوی کافئین
• نوشیدنی‌های شیرین مثل انواع شربت‌های آماده
• بستنی
• کربوهیدرات‌های ساده مثل نان سفید و برنج
  باید به کلی فراموش شده و یا به مقدار زیادی محدود شوند

غذاهای مقوی برای مبتلایان به سرطان معده

خوردن غذا های مقوی، که انرژی مورد نیاز بدن را تامین می‌کنند در مراحل درمانی شیمی درمانی که بدن در ضعیف‌ترین حالت ممکن قرار می‌گیرد از اهمیت بالایی برخوردار است.

♦ استفاده از انواع گوشت بدون چربی به ویژه گوشت بوقلمون، بلدرچین و مرغ که هضم راحتی داشته و سرشار از پروتئین است برای این افراد توصیه می‌شود.

♦ ماهی چرب به دلیل وجود امگا 3 در آنها به حفظ بافت عضلانی بیمار کمک می‌کند، از طرفی ویتامین B12 به دلیل اهمیت در ساخت گلبول‌های قرمز و ویتامین D که برای استحکام و سلامت استخوان‌ها مورد نیاز است با مصرف این گونه ماهی‌ها تامین می‌شود.

♦ استفاده از زنجبیل به کاهش حالت تهوع ناشی از شیمی درمانی کمک شایانی می‌کند، همچنین این ادویه مقوی معده است و از نفخ و سردی معده جلوگیری می‌کند.

♦ استفاده از روغن‌های طبیعی مثل روغن زیتون، آووکادو و مغزها توصیه می‌شود، اگرچه بهتر است غذای این بیماران غالبا به صورت آب‌پز و کباب شده پخته شود.

نکات مهم تغذیه‌ای برای افراد مبتلا به سرطان معده

• استفاده از سبزیجات و میوه‌های تازه را به دلیل وجود آنتی اکسیدان‌ها و ویتامین‌های مورد نیاز بدن نباید فراموش کرد.
• حذف مواد غذایی پرچرب، سرخ‌کردنی، نمک ‌سود، کنسروی و حاوی شکر از برنامه غذایی
• قرار دادن غلات کامل به دلیل وجود کربوهیدارت و فیبر مورد نیاز بدن در رژیم غذایی
• رطوبت بدن باید حفظ شود، مصرف مایعات و آب کافی به افراد دارای سرطان معده توصیه می‌شود. روزانه بین 7 تا 8 لیوان آب باید نوشیده شود.
• محدود کردن نوشیدنی‌های کافئین و الکل‌دار
• استفاده از مواد غذایی تازه و سالم، استفاده از مواد کنسروی و مانده می‌تواند سلامت افراد را به مخاطره بی‌اندازد.
• برای مصرف مکمل‌های غذایی باید با پزشک متخصص مشورت شود.
• محدود کردن مصرف لبنیات به ویژه در افرادی که بدن آنها نسبت به تحمل لاکتوز دچار اختلال است.
• استفاده از مواد غذایی با هضم سریع و آسان مثل انواع بیسکوییت‌ها، آبمیوه‌ها، کمپوت، گوشت مرغ و ماهی، سوپ سبزیجات، کربوهیدرات هایی مثل ماکارونی و سیب زمینی از آن جمله هستند.

توجه به  عارضه دامپینگ بعد از جراحی سرطان معده، دراین عارضه غذا مدت زمان کمی در معده باقی مانده و سریعا وارد روده کوچک می‌شود، بنابراین میل کردن غذاهای کم حجم در دفعات زیاد می‌تواند راه‌گشای مقابله با سندرم دامپینگ در مبتلایان به سرطان معده باشد.

تاثیر تغذیه بر روند درمانی بیماران سرطان معده

سرطان معده از جمله سرطان‌هایی است که با سوءتغذیه همراه است، ابتلا به سوءتغذیه حاد می‌تواند سبب شود بدن مقاومت خود را از دست داده و نسبت به درمان‌ها پاسخگویی خوبی نداشته باشند. با تغذیه مناسب و خواب و استراحت کافی می‌توان به بالاتر بردن سیستم دفاعی بدن در بیماران مبتلا به سرطان معده کمک بسیاری کرد و تحمل او را در مقابل شیمی درمانی و عوارض ناشی از آن افزایش داد.

البته باید توجه داشت که این تاثیرات جانبی است و نمی‌توان تغذیه را به تنهایی عامل پیشگیری از مرگ و میر ناشی از سرطان دانست، در هر صورت تغییر رژیم غذایی و رعایت اعتدال در مصرف مواد خوراکی می‌تواند به کاهش عوارض ناشی از سرطان و تاثیر آن بر بدن منجر شود.