سرطان روده کوچک چیست؟
روده باریک از انتهای معده شروع شده و در انتهای خود به روده بزرگ وصل می شود. کل روده کوچک ۶ متر است. روده کوچک وظیفه جذب نهایی مواد غذایی و مواد معدنی را به عهده دارد و هضم غذا را با کمک صفرا و آنزیم های پانکراس انجام می دهد.
سرطان روده باریک (به انگلیسی: Small Bowel Cancer) به نسبت سرطان روده بزرگ، شیوع کمتری دارد و در کل نادرتر است.
سرطان روده کوچک را می توان به سرطان دوازدهه (قسمت اول روده کوچک) و سرطان ژیونوم و ایلئوم (دو قسمت بعد از روده کوچک) تقسیم کرد.
سرطان دوازدهه بیشتر با سرطان معده مشترک است، در حالی که سرطان ژیونوم و ایلئوم بیشتر با سرطان روده بزرگ مرتبط است.
احتمال ابتلای مردان به سرطان روده کوچک٬ 25 درصد بیشتر است.
علل ایجاد سرطان روده کوچک
علت هایی که این جا بیان می کنیم می توانند علت انواع دیگر سرطان ها نیز باشند و نمی توان به طور دقیق مشخص کرد که چه عاملی مستقیما باعث ایجاد سرطان روده کوچک در فرد می شود.
- افزایش سن
- در معرض اشعه و تابش بودن
- داشتن سابقه سرطان های خانوادگی و سندرم های سرطانی به خصوص FAP (پولیپوز آدنوماتوز فامیلی) و سایر سندرم ها (بیشتر در ایجاد کنسر در روده بزرگ نقش دارند)
- سابقه ابتلا به سرطان روده بزرگ در فرد
- در این جا هم رژیم غذایی اهمیت دارد و رژیم ناکافی از لحاظ فیبر، ممکن است در حضور سایر علل منجر به کنسر روده شود
- دارا بودن جهش های ژنتیکی
- بیماری های روده ای و التهابی روده مانند بیماری سلیاک و بیماری کرون
علائم سرطان روده کوچک
علامت هایی را هم که در ادامه ذکر می کنیم به این معنی نیست که حتما فرد دارای سرطان روده است، بلکه باید به آن ها توجه داشت و برای پیگیری به پزشک مراجعه کرد، چون این علائم می تواند در دیگر اختلالات روده ای و غیر روده ای مشترک باشد و یا حتی در مراحل شدید بیماری رخ بدهد.
- کم خونی یا آنمی
- درد شکم های مبهم
- اسهال یا اسهال خونی / یا مدفوع قیری رنگ
- احساس خستگی مفرط در طول روز بدون دلیل مشخص
- کاهش وزنی که دلیل توجیه کننده نداشته باشد
- تهوع و استفراغ (می تواند ناشی از انسداد در مسیر روده باشد)
- زرد شدن پوست و چشم ها
اغلب اولین علامت درد در ناحیه شکم است و که صورت کرامپی می تواند ظاهر شود. (دائمی نباشد و بهتر و بدتر شود)
در صورت وجود توده و با بزرگ شدن آن، به دلیل آهسته شدن عبور غذا در روده کوچک، می تواند درد شکم شدیدتری ایجاد کند و در صورت بزرگ تر شدن توده، انسداد ایجاد می شود که درد و تهوع و استفراغ به همراه دارد.
سرطان روده کوچک با توجه به قسمتی از روده که آن را درگیر می کند به ۵ نوع تقسیم می شود:
۵ نوع از شایع ترین سرطان های روده
- آدنوکارسینوما ها که می توانند به صورت پولیپ باشند
- سارکوما
- تومورهای کارسینوئید
- تومورهای استرومال (در بافت های نرم ایجاد می شوند)
- لنفوما
تشخیص سرطان روده کوچک
- استفاده از باریوم برای تشخیص
- آندوسکوپی دستگاه گوارش
- سی تی اسکن و یا سونوگرافی ناحیه شکمی
- کولونوسکوپی برای نواحی پایین تر روده باریک
- گاهی آزمایش خون و بررسی تعداد گلبول های خونی برای بررسی کم خونی
- بررسی عوامل وراثت و ژنتیکی
درمان سرطان روده کوچک
درمان سرطان روده باریک هم تقریبا مانند درمان سرطان روده بزرگ بر پایه سه مرحله صورت میگیرد:
- جراحی
- رادیوتراپی پرتودرمانی
- کموتراپی (شیمی درمانی)
به عنوان درمان تسکینی (palliative therapy) است
جراحی سرطان روده کوچک
مواقعی که بیمار به تشخیص پزشک٬ کاندید جراحی میشود، روش جراحی بستگی به شرایط بیمار و نوع تومور و وسعت درگیری توده متفاوت است. جراحی به دو روش است:
رزکشن (resection):
این نوع جراحی شامل برداشتن کامل یک قسمت یا کل منطقه ای که توسط کنسر گرفتار شده است. ممکن است برخی از گره های لنفاوی هم در این جا برداشته شوند و توسط میکروسکوپ برای وجود سلول های سرطانی در آن ها، بررسی شوند.
بای پس (Bypass):
در این روش جراحی این امکان هست که غذای موجود در روده باریک، از یک مسیر دیگر (بای پس) از کنار توموری که روده را مسدود کرده و قابل برداشتن نیست، عبور کند.
بعد از اینکه جراح تمام بافتی که در طول جراحی قابل دیدن و برداشتن بود را جدا کرد، ممکن است برخی از بیماران برای از بین بردن بقیه سلول های سرطانی که با جراحی قابل دسترسی نبودند، نیاز به رادیوتراپی هم داشته باشند.
برخی دیگر از درمان ها نیز مانند درمان های بیولوژیک هستند که هنوز تاثیراتشان به طور قطعی ثابت نشده و هنوز در دست تحقیق و بررسی می باشند.
نکته مهمی که وجود دارد این است که این بیماران باید هر چند وقت یکبار فالوآپ و پیگیری شوند.
عوامل موثر در بهبودی سرطان روده
- نوع سرطان روده باریک
- اینکه سرطان فقط لایه داخلی روده باریک را درگیر کرده یا از دیواره روده فراتر رفته است
- اینکه سرطان به بافت هایی مثل کبد و گره های لنفاوی انتشار داشته است یا خیر
- اینکه آیا سرطان توسط جراحی کامل برداشته می شود یا خیر
- اینکه آیا سرطانی که تشخیص داده شده است جدید است یا عود سرطان است.
