عمل کیسه صفرا چیست؟
کوله سیستکتومی یا عمل برداشتن کیسه صفرا (به انگلیسی: cholecystectomy)، جزو عمل های کم خطر و low risk است که در آن کیسه صفرا را که یک ارگان گلابی شکل درست زیر کبد است، با یک برش جراحی بر می دارند.
کیسه صفرا در بدن مسئول جمع آوری صفرای تولید شده توسط کبد است که به هضم غذا کمک می کند. بعضی وقت ها کلسترول و چربی می تواند با کمک نمک صفرا، سنگ های صفراوی را تشکیل بدهند که از شایع ترین بیماری های کیسه صفرا در افراد همین سنگ ها هستند.
از بیماری های کیسه صفرا
- سنگ کیسه صفرا
- التهاب کیسه صفرا و مجاری ان
- سرطان های مرتبط با کیسه صفرا
از درمان های موثر درمان بیماری های کیسه صفرا می توان به جراحی کوله سیستکتومی اشاره کرد.
علائم مشکلات بیماری سنگ کیسه صفرا
- تب و لرز
- تهوع و استفراغ
- دل درد هایی که پس از خوردن غذا تشدید میشود
- عفونت کیسه صفرا
- سوءهاضمه
- تغییراتی در ادرار
چه وقت عمل کیسه صفرا توصیه میشود؟
برداشتن کیسه صفرا به طور معمول برای درمان سنگ کیسه صفرا و عوارض مرتبط با آن انجام می شود. پزشک ممکن است جراحی کیسه صفرا را در موارد زیر به پیشنهاد بدهد:
- در صورت وجود سنگ در کیسه صفرا (یا کوله لیتیازیس)
- در صورت وجود سنگ در مجرای صفراوی (یا کوله دوکولیتیازس)
- در صورت وجود التهاب در کیسه صفرا (یا کوله سیستیت)
- در صورت وجود پولیپ های بزرگ در کیسه صفرا
- در صورت وجود التهاب در پانکراس به دلیل سنگ های صفرا
روش های جراحی و عمل کیسه صفرا
جراحی کوله سیستکتومی به شکل جراحی سنتی باز و جراحی لاپاراسکوپی انجام میشود
جراحی لاپاراسکوپی کیسه صفرا
در روش لاپاراسکوپی برش های کوچکی بر روی پوست شکم می دهند و با دستگاه لاپاروسکوپ جراحی را انجام می دهند. امروزه روش ارجح، روش کم عارضه تر است که همین روش لاپاراسکوپی در مقایسه با جراحی باز عارضه های کمتری دارد.
روش سنتی عمل باز کیسه صفرا
روش باز سنتی٬ یعنی ایجاد یک برش عمیق در ناحیه شکم و عمل کیسه صفرا. این روش در مقایسه با مزایای لاپاراسکوپی کیسه صفرا٬ امروز خیلی کاربرد ندارد.
مزایای لاپاراسکوپی کیسه صفرا
مزایای برداشتن کیسه صفرا به روش لاپاراسکوپی در مقایسه با عمل باز خیلی بیشتر و هم برای پزشک و خصوصا بیمار خیلی راحت و بی دردسرتر است مانند:
- کوچک بودن برش های جراحی روی سطح شکم
- پایین بودن ریسک عفونت بعد از عمل
- بهبودی سریع تر
- جای اسکار زخم کمتر
- دوران نقاهت و استراحت کمتر از روش عمل باز کیسه صفرا است
- امکان ترخیص بیمار پس از چند ساعت از گذشت عمل یا نهایتا یک روز بستری
- بیمار پس از یک هفته میتواند به فعالیت عادی روزانه خود برگردد
در حالیکه در روش عمل باز٬ مدت بستری شدن در بیمارستان ۳ روز است و بهبودی کامل پس از عمل تا ۶ ماه ممکن است طول بکشد.
از معایب لاپاراسکوپی٬ دمیدن گاز به داخل شکم است که برای برخی افراد خطرناک است. بنابراین افرادی که دارای زمینه بیماری‌های قلبی یا تنفسی هستند، نباید از این روش استفاده کنند.
عوارض لاپاراسکوپی کیسه صفرا
عوارض عمل لاپاراسکوپی کیسه صفرا نادر است و معمولا پس از هر عملی عارضه ای ممکن است وجود داشته باشد که با پیگیری و هماهنگی با پزشک قابل رفع شدن است، این عوارض مانند:
- خونریزی
- عفونت
- نشت مایع صفرا
- آسیب مجاری صفراوی
آمادگی های لازم قبل از لاپاراسکوپی کیسه صفرا
مانند هر عمل دیگری، اقداماتی پیش از جراحی باید انجام شود، مانند:
- معاینه کامل فیزیکی
- بررسی تاریخچه پزشکی بیمار
- آزمایش خون
- تصویربرداری از ناحیه کیسه صفرا
توصیه های قبل از عمل کیسه صفرا
- شب قبل از جراحی ترجیحا چیزی مصرف نکنید
- ممکن است مجبور به مصرف داروی خاصی باشید٬ اما ترجیحا حداقل 4 ساعت قبل عمل چیزی نخورید و ننوشید.
- برخی دارو ها باید قبل از عمل جراحی به طور موقت قطع گردند
- شرح کاملی از تمامی دارو و مکمل های مصرفی خود را به پزشکتان بگویید
- پزشک شما داروهایی که ریسک خونریزی را بالا می برند در صورت امکان قبل عمل قطع می کند
اقدامات بعد از عمل کیسه صفرا
- بیهوشی به شکل عمومی است٬ بیمار بعد از به هوش آمدن در اتاق ریکاوری برده می شود تا کامل به هوش بیایید.
- ممکن است یک روز در بیمارستان جهت مراقبت بستری باشید
- در رابطه با نحوه تغذیه و رژیم غذایی بعد از عمل، جراح توصیه های لازم را به شما خواهد کرد
- بعد از عمل که تا چند ساعت ترجیحا از مایعات صاف مثل آب و چایی استفاده شود
- آرام آرام می توان از سوپ و غذاهای نرم استفاده کرد و بعد به سراغ غذاهای جامد رفت
- تا یک سال از مصرف مواد غذایی پر چرب خودداری کرد
- برای بهبود سیستم گوارشی٬ وعده های غذایی در حجم کمتر و تعداد وعده های غذایی بیشتر مصرف شود
به چه کسانی عمل کیسه صفرا توصیه نمیشود؟
– افرادی که مبتلا به بیماری های انسدادی ریه و هم چنین بیماری های قلبی هستند و بیهوشی برایشان امکان دارد مشکل ساز باشد.
– افراد بالای 60 سال
– افرادی که بیماری های خونی و اختلال انعقاد دارند و درمان نشده اند
البته باز هم با توجه به شرایط و تشخیص و تبحر پزشک جراح شما ممکن است جراحی صورت بگیرد.
در نهایت:
برداشتن کیسه صفرا درمان ارجح برای بهبود درد و ناراحتی های ایجاد شده توسط سنگ های صفراوی است و از عود مجدد آن جلوگیری می کند.
اکثریت افرادی که کوله سیستکتومی می کنند عموما مشکلات گوارشی را تجربه نخواهند کرد اما اگر مشکل گوارشی برای شما پیش آمد احتمالا با درمان های محافظتی طی زمان بهبود می یابند.
اما باز هم در صورت هر گونه مشکل یا علامت جدید، حتما آن را با پزشک خود در میان بگذارید.
