سرطان پستان یا سرطان سینه یکی از شایع‌ترین انواع سرطان در میان بانوان است، این شکل از سرطان زنان را در هر شرایط سنی گرفتار می‌کند بنابراین توصیه می‌شود که چکاپ‌های مداوم صورت گیرد تا در صورت بروز علائم سرطان با تشخیص زودهنگام درمان موفق‌تری داشت. یکی از سوالات رایج بانوان در مورد این سرطان احتمال ابتلا به آن در دوران شیردهی است. در این مقاله سعی می‌کنیم به سوالات مشابه در این زمینه پاسخ دقیق و کامل بدهیم.
بررسی امکان ابتلا به سرطان سینه در دوران شیردهی
در دوران شیردهی شرایطی مثل التهاب سینه‌ها در اثر تجمع شیر، کیست سینه و عفونت مجاری شیر امری طبیعی است، گاهی ممکن است این علائم باعث نگرانی مادر شیرده شده و باعث شود که به اشتباه با سرطان سینه مقایسه شود.
این در حالی است که پژوهش‌ها نشان می دهد احتمال ابتلای زنان شیرده به سرطان پستان بسیار کم است. در واقع تنها سه درصد از مبتلایان به سرطان سینه در دوران شیردهی به این بیماری مبتلا شده اند. با این وجود امکان این ابتلا وجود دارد و نمی‌توان آن را نادیده گرفت.
به گفته محققان تغییرات هورمونی در دوران بارداری و پس از زایمان یکی از عللی است که می‌تواند خطر ابتلا به این سرطان را در زنان شیرده به ویژه در سالهای اول بعد از زایمان بیشتر کند.
از طرفی شیردهی به نوزاد می‌تواند روند تعادل هورمون‌ها را تسریع کند، به همین دلیل است که گفته می‌شود شیردهی باعث می شود خطر ابتلا به سرطان سینه در زنان کاهش یابد. در هر صورت بهتر است هرگونه مشکلی که باعث ایجاد استرس و شک در زن باردار یا شیرده می‌شود را با پزشک متخصص آنکولوژ در جریان گذاشت.
در دوران شیردهی چه علائمی روی سینه را باید جدی گرفت؟
غده های شیری که در دوران شیردهی بیشترین فعالیت را دارند غالبا با توده‌های سرطانی اشتباه گرفته می‌شوند، ضمن این که ایجاد کیست در سینه، التهابات ناشی از احتباس شیر و عفونت مجاری شیری از جمله مواردی است که باعث تورم، قرمزی، درد و التهاب در سینه می شود، این موارد نیز ممکن است علائمی مشابه با سرطان سینه در بانوان شیرده ایجاد کند.
با این وجود به گفته پزشکان بهتر است در صورت مشاهده تغییر شکل در نوک پستان، درد مداوم و آزاردهنده در سینه که بعد از پایان دوران عادت ماهیانه از بین نمی رود.
ترشحات شفاف، زرد، قرمز و قهوه‌ای از نوک پستان، وجود قرمزی، خارش، جوش روی سطح پستان، وجود توده سفت در سینه یا بازوها از جمله علائمی است که در دوران شیردهی باید نسبت به آن حساس بوده و در صورت مشاهده آنها به پزشک متخصص مراجعه کنید تا از نظر وجود توده مورد بررسی قرار گیرید.
علت تشکیل توده در سینه زنان شیرده چیست؟
همان‌طور که گفتیم وجود توده در سینه همیشه به معنای سرطان نیست، گاهی ممکن است این توده‌ها خوش‌خیم باشند، وجود توده در دوران شیردهی به عوامل زیادی بستگی دارد که شامل موارد زیر می‌شود:
ماستیت
به عفونت بافت سینه ماستیت گفته می‌شود، این عفونت معمولا توسط باکتری ایجاد شده و یا با انسداد مجاری شیری رخ می‌دهد و با علائمی مثل سفت شدن سینه، درد، تورم و قرمزی سینه همراه است.
آبسه
در صورتی که زن شیرده به ماستیت مبتلا شود و درمانی صورت گیرد، آبسه‌های دردناکی حاوی عفونت تشکیل می‌شود، این توده معمولا قرمز رنگ و گرم است.
فیبرو آدنوم
این توده‌های خوش‌خیم معمولا در زمان لمس کردن زیر دست به حرکت در می‌آیند.
چه زمانی باید برای تشخیص به پزشک مراجعه کنیم؟
در پاسخ به این سوال باید بگوییم هرزمان که علائم نگران کننده‌ای داشته باشید می توانید با یک پزشک متخصص مشورت کنید، اما در صورتی که علائم بعد از یک هفته ناپدید نشوند، بعد از درمان مجددا در همان ناحیه علائم را مشاهده کنید و یا اینکه در سینه خود توده سفتی را مشاهده کنید بهتر است هرچه سریعتر به پزشک متخصص مراجعه کنید.
تشخیص سرطان سینه در دوران شیردهی به چه شکل است؟
ممکن است پزشک در صورت وجود شک به احتمال ابتلا به سرطان سینه از روش‌های تشخیصی مثل ماموگرافی، اولتراسوند برای تصویربرداری از توده و یا روش های تشخیصی بالینی استفاده کند. در برخی موارد انجام بیوپسی و نمونه برداری از توده نیز انجام می‌گیرد. معمولا قبل از اقدام به انجام این تست‌های تشخیصی پزشک از بیمار می‌خواهد که شیردهی را قطع کند.
آیا در صورت ابتلا به سرطان سینه، شیردهی ادامه پیدا می‌کند؟
معمولا با تشخیص پزشک در صورتی که مادر شیرده به سرطان مبتلا شده باشد شیردهی قطع می‌شود، اکثر درمان‌های موجود در سرطان سینه روی شیر و کودک تاثیرگذار هستند و به همین علت قطع شیردهی در این دوران یک الزام است.
چرا در دوران شیردهی پستان‌ها تیر می‌کشند؟
تیر کشیدن پستان در دوران شیردهی ممکن است علل گوناگونی داشته باشد، این تیرکشیدن‌ها گاهی در اثر بسته شدن مجاری شیر، ماندن بیش از حد شیر در مجاری یا نوک سینه و عفونت مجاری شیری باشد. در تمامی موارد ذکر شده سوزش و تیر کشیدن سینه کاملا طبیعی است و تا زمانی که سینه‌ها کاملا تخلیه نشوند این حالت ادامه پیدا خواهد کرد. حتی ممکن است تیر کشیدن سینه‌ها با تورم و قرمزی همراه شود که در این صورت باید به پزشک مراجعه کنید.
یکی دیگر از علل تیر کشیدن سینه‌ها ابتلا به عفونت قارچی است که نیاز به مراقبت‌های دارویی و پزشکی دارد.
علائم ابتلا به عفونت قارچی در سینه ها در دوران شیردهی
- تیر کشیدن و سوزش در زمان شیردهی
- درد طولانی مدت و عمیق در سینه‌ها
- درد در سینه یا نوک پستان که با قطع شیردهی نیز برطرف نخواهد شد.
- ترک، خارش پوستی، قرمزی نوک سینه، رنگ صورتی پستان‌ها، جوش یا تاول های پوستی
این علائم از جمله مواردی است که نشان دهنده ابتلای مادر به بیماری عفونی قارچی در زمان شیردهی است.
علائم مشابه سرطان سینه در دوران شیردهی چیست؟
سرطان سینه ممکن است علائم مختلف و متفاوتی داشته باشد که در افراد گوناگون فرق می‌کند. اما شایع‌ترین علائم ابتلا به این بیماری در دوران شیردهی به شرح زیر است:
احتقان سینه
این معمولی اتفاق در هفته‌های نخست شیردهی است که دلیل آن هم تجمع شیر در مجاری شیری است و باعث ایجاد درد و سوزش در پستان‌ها می شود، در صورتی که مشکل خاصی وجود نداشته باشد با تخلیه شیر مادر شیرده باید احساس راحتی کند.
انسداد مجاری شیر
گاهی اوقات نیز پیش می‌آید که شیر سخت و لخت در مجاری شیری رسوب می‌کند و باعث ایجاد لخته در این مجاری می‌شود در این حالت نوک سینه یا مجاری شیری منتهی به آن دچار گرفتگی می‌شوند که درد بسیار زیادی را به مادر شیرده تحمیل می‌کند.
آبسه
کیست‌هایی پر از عفونت را شامل می شود که در صورت درمان نشدن ماستیت سینه در سینه ایجاد می‌شود، معمولا به شکل یک توده مشخص می شود که گرم و دردناک است، در صورتی که آبسه پستان درمان نشود به مرور زمان باعث ایجاد بیماری خطرناک با عوارض بالا می‌شود بهتر است کیست های چرکی با آنتی بیوتیک‌ها یا تخلیه کیست درمان شوند.
کیست
در دوران شیردهی وجود کیست‌های گالاکتوسل شایع است، این کیست ها حاوی شیر هستند و در پایان شیردهی نیز از بین می‌روند. اکثر کیست ها در سینه بانوان منشا هورمونی دارند و به راحتی قابل درمان هستند. با این وجود گاهی اوقات باعث بروز نگرانی در زنان می‌شوند.
درمان سرطان سینه در دوران شیردهی
درمان‌های شایع سرطان سینه شامل جراحی سرطان سینه، شیمی درمانی و رادیوتراپی است که در دوران شیردهی نیز انجام می‌گیرد و البته با قطع شیردهی همراه خواهد بود.
جراحی و شیردهی
در صورتی که مادر مبتلا به سرطان سینه با جراحی درمان شود ممکن است که پزشک به او اجازه شیردهی بعد از جراحی بدهد، البته این مسئله بستگی به نوع جراحی سینه و درمان های بعد از ان خواهد داشت. در جراحی ماستکتومی دیگر امکان شیردهی وجود ندارد چرا که بافت پستان‌ها کاملا تخلیه می‌شود. ضمن این که در اکثر مواقع درمان‌های سرطانی علاوه بر جراحی شامل شیمی درمانی یا پرتو درمانی می‌شود که در این صورت مطمئنا قطع شیردهی توصیه می‌شود. در مورد اینکه عمل لامپکتومی بهتر است یا ماستکومی اینجا بخوانید.
شیمی درمانی و شیردهی
در زمان شیمی درمانی مطمئنا مصرف داروهای قوی جهت از بین بردن سلول‌های سرطانی اجازه شیردهی را از مادر سلب خواهد کرد.
آقای دکتر من زمینه ارثی سرطان سینه رو توی خانواده دارم و الان بارداری هستم، چیکار میتونم بکنم که جلوی این بیماری رو بگیرم مخصوصا الان که باردار هستم و نگرانی هام خیلی زیاده در ضمن من ایران نیستم و دسترسی راحتی به پزشک ندارم
کلا بارداری به خاطر وضعیت خاصی که داره تشخیص این بیماری ها رو با چالش مواجه میکنه. شما اولا استرس نداشته باشید چون از کل جمعیت درصدی ممکنه مستعد این سرطان باشند و شما که زمینه ارثی دارید طبیعتا توجه بیشتری باید بشه. میتونید سونوگرافی دوره ای انجام بدید و بعد از بارداری هم تست های ژنتیک و این مسائل را انجام بدید که حداقل ریسک سرطان پستان رو در خود دقیق بدانید.