کولونوسکوپی چیست و چرا استفاده میشود؟

کلونوسکوپی آزمایشی است که برای تشخیص تغییرات و ناهنجاری‌های روده بزرگ صورت می‌گیرد. روده بزرگ در آخرین قسمت از دستگاه گوارش قرارگرفته و طول آن حدود 1.5 متر است که در انتها به مقعد و رکتوم منتهی می‌شود. از آنجایی‌که این عضو بدن مهم و پیچیده است، باید به‌سلامت آن بسیار اهمیت داد.

معمولا بعد از بروز خونریزی، مشکلات روده، سرطان و… پزشک معالج شما، آزمایش کولونوسکوپی را تجویز می‌کند. بهتر است بزرگسالان در سن بالای 45 سالگی برای انجام این آزمایش اقدام کنند. در این مقاله قصد داریم سوال کلونوسکوپی چیست و چرا استفاده می‌شود؟ را به شما پاسخ دهیم و نکات لازم را به شما معرفی کنیم. پیشنهاد می‌کنیم برای آشنایی بیشتر با این آزمایش تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.

کولونوسکوپی چیست؟

آزمایشی است که پزشک شما در صورت مشاهده خون در مدفوع، سرطان، پولیپ‌ روده و… برای شما تجویز می‌کند. با انجام این کار پزشک متخصص می‌تواند بافت‌ها و مشکلات درون روده بزرگ شما را به‌صورت واضح و دقیق مشاهده کند و سپس برای درمان مشکل شما اقدام کند.

قبل از انجام کلونوسکوپی باید نکات زیر را رعایت کنید:

• 24 ساعت قبل از عمل باید رژیم غذایی خود را محدود کنید و از خوردن مواد غذایی جامد خودداری کنید.
• ممکن است پزشک به شما مصرف مایعاتی شفاف مانند قهوه، آب، نوشیدنی‌های ورزشی و آب‌گوشت را توصیه کند.
• باید قبل از انجام این عمل در صورت بارداری، مصرف دارو، مشکلات قلبی، کلیوی و… به پزشک خود اطلاع دهید.
• پزشک قبل از عمل مصرف ملین را به شما توصیه می‌کند تا درون روده شما کاملا پاکسازی شود.

در صورت استفاده از هرگونه دارویی باید با پزشک خود هماهنگ کنید تا از بروز مشکلاتی مانند مسمومیت دارویی و… جلوگیری کنید.

موارد استفاده از آزمایش تشخیص کلونوسکوپی چیست؟

ازآنجایی‌که توده‌هایی روی روده بزرگ قرارگرفته‌اند و می‌توانند منجر به ایجاد سرطان شوند، برای تشخیص سرطان روده یا پولیپ‌های کولون، پزشک آزمایش کلونوسکوپی را تجویز خواهد کرد. همچنین این آزمایش بعد از بروز علائم زیر انجام می‌شود:

• مشاهده خون در مدفوع
• ایجاد خونریزی در راست‌روده
• درد شکمی غیرقابل کنترل
• وجود خلط یا مخاط در مدفوع
• ایجاد تغییرات در عملکرد روده مانند اسهال شدن در طولانی‌مدت بدون دلیل خاصی
• نظارت بر سرطان و غربالگری

حین کلونوسکوپی چه اتفاقی می‌افتد؟

قبل از انجام عمل، پزشک داروی آرام‌بخش برای شما تجویز خواهد کرد تا درد شما کاهش یابد و متوجه انجام کلونوسکوپی نشوید. همچنین باید به‌جز لباس مخصوص، چیز دیگری بر تن نداشته باشید. در مرحله بعد باید به پهلو بخوابید و زانوهای‌ خود را به سمت قفسه سینه خم‌کنید. در حین انجام این عمل لوله بلند و منعطفی را که در ابتدای آن دوربین دیجیتال کوچکی تعبیه‌شده است را وارد رکتوم می‌کنند.

سپس تصویر روده بر روی مانیتور ظاهر می‌شود و نمای درون روده را به‌صورت واضح و بزرگ در اختیار پزشک قرار می‌دهد. پزشک متخصص می‌تواند با جابجایی این لوله در جهات مختلف، درون روده را با دقت مشاهده کند. همچنین با انجام این روش پزشک قادر خواهد بود که از روده شما نمونه‌برداری کند و نمونه را مورد آزمایش قرار دهد. ناگفته نماند که این کار حدود 20 دقیقه طول می‌کشد.

بعد از کولونوسکوپی منتظر چه اتفاقی باشیم؟

بعد از انجام کلونوسکوپی ممکن است موارد زیر را احساس کنید:

• نفخ
• گرفتگی خفیف
• گاز

یک ساعت بعد از انجام این عمل و به هوش آمدن، بیمار می‌تواند نوشیدنی و خوراکی‌های سبک مصرف کند. همچنین بعد از گذشت 3 الی 4 ساعت بیمار را مرخص خواهند کرد. پیشنهاد می‌دهیم برای انجام این کار حتما همراه با خود ببرید، از رانندگی کردن و یا سرکار رفتن نیز خودداری کنید. بهتر است بعد از انجام این کار پیاده‌روی کنید تا درد شما کاهش یابد. همچنین در صورت مشاهده خون بعد از عمل طبیعی است و در صورت شدت خونریزی، تب، لرز و لخته بودن آن باید به پزشک اطلاع دهید.

خطرات احتمالی کولونوسکوپی چیست؟

درواقع انجام کلونوسکوپی هیچ‌گونه خطری ندارد، اما به‌ندرت ممکن است موارد زیر ایجاد شود:

• خونریزی بیش‌ازحد روده
• سوراخ شدن دیواره روده بزرگ

نتایج کلونوسکوپی (مثبت‌ و منفی)

دکتر متخصص بعد از مشاهده و بررسی آزمایش کلونوسکوپی نتایج را به‌صورت زیر به شما اعلام خواهد کرد:

نتیجه منفی کلونوسکوپی

اگر پزشک شما پس از بررسی نتیجه، مشکل، ناهنجاری و بافت غیرعادی در آزمایش شما مشاهده نکند، نتیجه را منفی اعلام خواهد کرد. همچنین اگر پزشک شما خطر ابتلا به سرطان را تشخیص دهد، توصیه می‌کند که پس از گذشت چند سال مجدد آزمایش را انجام دهید. به‌علاوه اگر مواد موجود در روده شما مانع از دید واضح شود، پزشک آزمایش مجدد را به شما پیشنهاد خواهد داد.

نتیجه مثبت کلونوسکوپی

پزشک زمانی نتیجه آزمایش را مثبت اعلام می‌کند که بافت غیرعادی یا پولیپ درنتیجه آزمایش شما مشاهده شود. از آنجایی‌که پولیپ پیش سرطانی است، به همین دلیل پزشک پولیپ خارج‌شده را برای بررسی به آزمایشگاه ارسال می‌کند. همچنین با توجه به‌اندازه و تعداد پولی‌ها، پزشک غربالگری در سال‌های آینده را تعیین می‌کند. به‌عنوان‌مثال اگر تعداد پولیپ‌ها زیاد باشد و اندازه آن‌ها بزرگ باشد، باید بین 3 تا 5 سال یک‌بار این آزمایش را انجام دهید.

ناگفته نماند که اگر پولیپ‌های تست‌شده سرطانی باشند دکتر پیشنهاد می‌دهد که در فواصل 3 الی 6 ماه یک‌بار این آزمایش انجام شود. توجه داشته باشید که اگر دکتر نتواند لوله داخل روده شما را جابجا کند و در هنگام مشاهده داخل روده با مشکل مواجه شود، ممکن است کلونوسکوپی مجازی را به شما پیشنهاد دهد.

کلام آخر

در این مقاله دلایل استفاده از کلونوسکوپی را به‌صورت کامل برای شما شرح دادیم و نکات مهمی که لازم است درباره این آزمایش بدانید را به شما معرفی کردیم. همان‌گونه که ذکر شد کلونوسکوپی روشی است که پزشک به‌وسیله آن می‌تواند درون روده بزرگ شما را مشاهده کند و مشکلات آن را بررسی کند و در صورت تشخیص سرطانی بودن روده بزرگ، عمل جراحی سرطان روده بزرگ انجام میشود.

در صورت بروز مشکلاتی مانند وجود خون در مدفوع، دل‌درد بی‌دلیل، اسهال طولانی‌مدت و… پزشک انجام این آزمایش را برای شما تجویز خواهد کرد. امیدواریم بامطالعه این مقاله پاسخ سوالات خود را دریافت کرده باشید و از مطالعه آن لذت برده باشید.