آیا با برداشتن کیسه صفرا دچار مشکلات گوارشی میشویم؟

عمل کیسه صفرا چیست؟

کیسه صفرا اندام کوچک گلابی شکلی است که در زیر کبد قرار دارد. کیسه صفرا از طریق لوله هایی به نام مجاری صفراوی به روده کوچک  فشار می آورد. صفرا به از بین بردن چربی های مواد غذایی کمک می کند.

اما بعضی اوقات، موادی که صفرا را تشکیل می دهند، از جمله کلسترول و نمکهای صفراوی، بیش از حد تجمع یافته و  تبدیل به سنگ کیسه صفرا می شوند. این  مشکل شایع ترین دلیل برای خارج کردن کیسه صفرا از بدن یا عمل کیسه صفرا است.

برخی بیماران بعد از عمل کیسه صفرا با مشکلات هضم غذا مواجه میشوند. بطور عموم این مشکل چندان رایج نیست، اما دور از انتظار هم نیست.

آیا برداشت کیسه صفرا موجب عارضه در دستگاه گوارش میشود؟  

نمی توان انکار کرد که کیسه صفرا عضوی از دستگاه گوارش نیست و وجودش بهتر از نبود آن است. اما خبر خوب این است که می توان بدون آن هم زندگی عادی داشت. با  برداشت آن ترشح ماده صفراوی متوقف نمی شود بلکه از طریق مجاری صفراوی به سمت  روده  هدایت خواهد شد.

بنابراین اکثر افراد بعد از جراحی برداشتن کیسه صفرا در خوردن یا هضم غذا مشکلی ندارند. اما گاهی اوقات مشکلاتی رخ می دهد. برخی از عوارض جانبی برداشتن کیسه صفرا بر نحوه خوردن و هضم مواد غذایی تأثیرگذار خواهند بود.

مهمترین مشکلات دستگاه گوارش بعد از عمل کیسه صفرا

از جمله رایج ترین مشکلات هضم غذا بعد از عمل کیسه صفرا می توان به این موارد اشاره کرد:
مشکل در هضم غذاهای چرب. بعضی از افراد در ماه اول بعد از عمل، با هضم غذاهای چرب به مشکل برخورد می کنند. برای حل این مشکل به آنها توصیه می شود تا به سراغ رژیم های غذایی کم چرب بروند.

اسهال موقتی

از آنجا که دیگر خبری از  کیسه صفرا نیست تا جریان مایع صفرا را تنظیم کند، این ماده دائما در حال ترشح به روده است، البته میزان آن کم است اما به طور دائمی این کار انجام میشود. این امر در  چند روز اول پس از عمل جراحی در بسیاری از افراد منجر به اسهال خواهد شد.

این عارضه جانبی موقتی است و هیچ اقدام درمانی برای آن لازم نیست. اما اگر اسهال  بیش از سه روز ادامه داشت، حتما با متخصص جراحی عمومی خود تماس بگیرید.

اسهال مزمن

برخی افراد پس از برداشتن کیسه صفرا با حرکات روده بیشتری مواجه خواهند شد. در این صورت مواد غذایی به اندازه کافی در روده باقی نخواهند ماند تا آب آنها جذب شود.

این افراد در طول روز بیشتر از گذشته به دفع نیاز خواهند شد. همچنین ممکن است به دفعات نیاز به دفع فوری داشته باشند. در این حالت غالبا مدفوع آنها شل و آبکی است.

مطالعات اخیر نشان داده اند که این عارضه می تواند حدود ۱۷ درصد از بیماران را درگیر خود کند. مردان کمتر از ۵۰ سال، به خصوص اگر چاق باشند، بیشترین احتمال ابتلا به اسهال طولانی مدت را بعد از جراحی کیسه صفرا خواهند داشت.

اما تعداد قابل توجهی از افراد بدون آنکه خطری آنها را تهدید کند تا ماهها و حتی سالها بعد از عمل دچار اسهال مزمن خواهند بود.
رژیم غذایی کم چرب ممکن است به کاهش علائم کمک کند. همچنین ممکن است پزشک برای کنترل عوارض ناشی از عمل کیسه صفرا، داروهای پزشکی را برای بیمار تجویز نماید.

یبوست موقتی

به دلیل مصرف داروهایی مسکن بعد از عمل احتمالا بیماران با یبوست موقتی مواجه خواهند شد. داشتن یک رژیم غذایی سرشار از فیبر – لوبیا، سبوس، غلات سبوس دار، میوه و سبزیجات می تواند به جلوگیری و شاید تسکین یبوست کمک کند. جراح  ممکن است داروهای روان کننده مدفوع را نیز تجویز کند.

سنگ باقیمانده در مجرای صفراوی

در بعضی موارد، سنگ کیسه صفرا بعد از جراحی کیسه صفرا در مجرای صفراوی باقی خواهد ماند. این  امر می تواند جریان صفرا به روده کوچک را مسدود کند.

در این حالت بیمار پس از گذشت اندک زمانی بعد از عمل کیسه صفرا با درد، تب، حالت تهوع، استفراغ، نفخ و زردی مواجه خواهد شد. به  همین دلیل پزشک سعی می کند با استفاده از سایر روش های درمانی، بیمار را معالجه نماید.

آسیب دیدگی روده

اگرچه این عارضه بسیار نادر است، اما ابزارهای مورد استفاده در جراحی کیسه صفرا می توانند به روده آسیب برسانند. پزشک متخصص اقدامات لازم برای به حداقل رساندن خطر ابتلا به این عارضه را در طول عمل انجام خواهد داد.

در صورت بروز این امر، ممکن است درد شکم، حالت تهوع، استفراغ و تب را تجربه کنید. با بروز این علائم بعد از عمل جراحی، بیمار نیاز به مراقبت های فوری پزشکی دارد.

چرا بعد از برداشتن کیسه صفرا مدفوع بوی خیلی بدی می دهد؟

همانطور که ذکر شد، پس از عمل صفرا، مایع صفرا  به روده کوچک هدایت می شود تا به هضم غذا کمک کند. همین امر سبب ایجاد بوی شدید در مدفوع بیماران می شود.

اگرچه برخی از علائم مرتبط با غذا بعد از عمل معمول است، اما در صورت بروز هر یک از علائم زیر، با متخصص تماس بگیرید، زیرا ممکن است عارضه جدی تری را نشان دهد:

• درد مداوم شکم، به خصوص اگر بدتر شود
• حالت تهوع یا استفراغ شدید
• زردی (زردی پوست و چشم)
• عدم وجود حرکات روده بیش از سه روز بعد از عمل
• عدم توانایی در انتقال گاز بیش از سه روز پس از عمل
• اسهال مکرر که بیش از سه روز بعد از عمل ادامه یابد.

آیا برای کاهش مشکلات هضم غذا بعد از عمل کیسه صفرا، مجبور به تغییر رژیم غذایی هستیم؟

در شرایط عادی، بیشتر افراد بعد از عمل کیسه صفرا، نیازی به پیروی از رژیم غذایی خاصی ندارند. معمولاً می توانید چند ساعت بعد از عمل به طور معمول غذا خوردن را شروع کنید. اما توصیه می شود در هر وعده غذایی حجم  کمتری را مصرف نمایید.

قبل از عمل شاید به شما توصیه شود که از چند هفته قبل رژیم غذایی کم چربی را رعایت کنید، اما این کار پس از آن ادامه نخواهد داشت. این حرف به آن معنا نیست که از همان ابتدا به سراغ خوردن انواع نوشابه های گازدار و غذاهای متنوع بروید.

پزشک متخصص به شما توصیه خواهد کرد تا یک رژیم سالم و متعادل داشته باشید. باید مدت زمانی به بدن فرصت دهید تا خود را با شرایط جدید سازگار نماید. تغذیه بعد از عمل کیسه صفرا مهمترین موضوعی است که باید بعد از عمل کیسه صفرا به آن توجه کرد.

اگر از مشکلات هضم غذا بعد از عمل کیسه صفرا مانند سوء هاضمه، آروغ، نفخ شکم و یا اسهال رنج می برید، برخی از تغییرات غذایی به شما در حل این مشکل کمک خواهند کرد:

• به سراغ نوشیدنی هایی که حاوی کافئین هستند، نروید. از مهمترین این نوشیدنی های می توان به چای و قهوه شاره کرد.
• دور غذاهای  سرخ شده و پر ادویه را یک خط قرمز پر رنگ بکشید. سیب زمینی سرخ شده، مرغ سوخاری، چیپس، پیتزا و … از جمله این غذاها هستند.
• غذاهایی که چربی بالا دارند را مصرف نکنید. از آن جمله می توان به گوشت گاو و سوسیس اشاره کرد.
• به سراغ مصرف لبنیات پرچرب نروید. از آن جمله می توان به بستنی، شیر پرچرب، کره  و پنیر اشاره کرد.
• به تدریج در برنامه غذایی خود از فیبر بیشتری استفاده نمایید. فیبرها به هضم غذا و حرکات روده بسیار کمک خواهند کرد.

منبع:

Your Diet After Gallbladder Removal: www.everydayhealth.com/gallbladder/guide/diet
Digestive Problems After Gallbladder Surgery: www.everydayhealth.com/gallbladder/digestive-problems-after-gallbladder-surgery.aspx