تفاوت درد کیسه صفرا و درد آپاندیس چیست؟

تشخیص تفاوت بین علائم آپاندیسیت و علائم کیسه صفرا، کمی دشوار به نظر می‌رسد، زیرا هردو این بیماری‌ها با درد‌های شکمی آغاز می‌شوند. این دو بیماری، اغلب با مشکلات گوارشی همراه هستند، اما معمولا نادیده گرفته شده و با سایر بیماری‌ها اشتباه گرفته می‌شوند. زنان سه برابر بیش از مردان در معرض ابتلا به بیماری سنگ صفرا هستند، درحالی که بیماری آپاندیسیت در مردان بیشتر دیده می‌شود. در این مقاله به بیان تفاوت‌های میان این دو بیماری می‌پردازیم.

بیماری کیسه صفرا چیست؟

صفرا، در بخش زیرین کبد قرار گرفته است. سنگ کیسه صفرا از بیماری‌های شایع بوده و معمولا از طریق جراحی کیسه صفرا درمان می‌شود. اغلب تا زمانی که، سنگ کیسه صفرا علائمی از خود بروز ندهد، نیاز به درمان خاصی نخواهد بود. سنگ صفرا، در اثر تجمع مایعات گوارشی درون کیسه صفرا و سفت شدن آن تشکیل می‌شود.

علائم بیماری سنگ صفرا

• درد ناگهانی در بالای سمت راست شکم به سرعت شدید می‌شود
• درد ناگهانی در وسط شکم در پایین استخوان سینه
• درد پشت (فاصله میان دو استخوان کتف)
• درد در شانه سمت راست
• تهوع و استفراغ
• درد کلی که ممکن است از چند دقیقه تا چند ساعت طول بکشد

اگر علائمی که از آنها نام بردیم را در کنار درد شکمی بسیار شدید، زرد شدن پوست و سفیدی چشم‌ها، تب بالا به همراه لرز داشتید، بهتر است سریعا به پزشک مراجعه کنید.

بیماری آپاندیسیت چیست؟

آپاندیس یا روده کور یک زائده باریک در روده بزرگ است که ظاهر کرم مانندی دارد. این عضو در سمت راست شکم قرار گرفته و حدود 10 سانتی‌متر طول دارد. به ورم و التهاب ایجاد شده در این قسمت از بدن، آپاندیست می‌گویند. معمولا التهاب آپاندیس، به صورت حاد یا مزمن بروز می‌کند.

آپاندیسیت باید به صورت اورژانسی درمان شود و درمان آن شامل عمل جراحی آپاندیس برای خارج کردن این عضو از بدن است. در صورت تعلل در درمان و جراحی ممکن است آپاندیس ملتهب، سوراخ یا پاره شده و مواد عفونی داخل آن در حفره شکمی پخش شود.

در این حالت شرایط ویژه‌ای به نام پریتونیت در داخل حفره شکمی ایجاد شده و در صورت عدم دسترسی به درمان‌های فوری با آنتی بیوتیک‌های قوی ممکن است خطر مرگ به همراه داشته باشد.

التهاب آپاندیس معمولا در کودکان بالای 10 سال و در بزرگسالان بعد از 30 سالگی شایع است و مردان در ابتلا به این بیماری از زنان مستعدتر هستند.

علائم بیماری آپاندیسیت

• وجود درد شدید در ناحیه پایین و سمت راست شکم
• بی‌اشتهایی
• حالت تهوع
• استفراغ
• یبوست
• تب
• احساس راحتی بعد از مدفوع
• اسهال
• ورم شکمی
• عدم امکان خارج کردن گاز معده

درد آپاندیسیت ممکن است به صورت یک گرفتگی خفیف در ناحیه شکمی آغاز شده و به مرور افزایش پیدا کند. همانطور که گفتیم بیماری آپاندیسیت می‌تواند بسیار خطرناک باشد، بنابراین توصیه می‌کنیم با مشاهده علائمی که به آنها اشاره شد، سریعا به متخصص جراحی عمومی مراجعه کنید.

تفاوت آپاندیسیت و سنگ کیسه صفرا

هما‌ن‌طور که در بررسی جداگانه علائم این بیماری ها خواندید، درد بیماری آپاندیسیت یک درد پیش رونده است که معمولا در قسمت پایین شکم احساس می شود. در حالی که در سنگ کیسه صفرا درد به صورت ناگهانی و در قسمت فوقانی شکم ایجاد می شود. در کیسه صفرا گاهی درد در ناحیه پشت کمر احساس می شود، در حالیکه آپاندیسیت فقط دارای دردهای شکمی در اطراف ناف و قسمت پایین سمت راست شکم است.

تهوع و استفراغ در هر دو بیماری شایع است، اما درد در ناحیه شانه راست علامتی است که تنها در سنگ کیسه صفرا وجود دارد. همچنین در آپاندیسیت تب یک علامت شایع بوده در حالی که در علائم موجود در بیماری کیسه صفرا تب وجود ندارد.

یکی دیگر از تفاوت های میان سنگ کیسه صفرا و آپاندیسیت، علائم گوارشی مثل یبوست یا اسهال یا احتباس گاز معده در روده‌ها در آپاندیسیت است که در مبتلایان به سنگ کیسه صفرا این علائم وجود ندارد.
در مبتلایان به کیسه صفرا خوابیدن در سمت چپ بدن احساس راحتی به بیمار می‌بخشد و باعث کاهش فشار وارده به صفرا می‌شود، همچنین این بیماران بعد از صرف غذاهای چرب احساس ناراحتی و درد خواهند داشت. زرد شدن پوست و چشم مبتلایان به سنگ کیسه صفرا نیز به دلیل جریان یافتن مایع صفراوی در خون است که به دلیل وجود سنگ‌های صفراوی و مسدود شدن جریان صفرا و تجمع این مایع در کبد رخ می‌دهد.

با توجه به شباهتهای زیادی که علائم این دو بیماری با هم دارند، بهتر است برای تشخیص دقیق بیماری به پزشک متخصص مراجعه کنید تا درمان‌های مناسب با توجه به میزان علائم و تشخیص پزشک برای شما تجویز شد.

به گفته دکتر بهزاد نعمتی هنر:
معمولا درد آپاندیس در قسمت تحتانی است و درد کیسه صفرا زیر دنده ها در قسمت سمت راست است

تفاوت‌ رژیم غذایی در مبتلایان به سنگ کیسه صفرا و آپاندیسیت

رژیم غذایی نقش موثری در کاهش ابتلا، کاهش عوارض و درمان بیماری‌ها دارد. بنابراین برای افراد مبتلا به سنگ کیسه صفرا و افراد مبتلا به آپاندیسیت نیز، معمولا رژیم های غذایی مخصوصی در نظر گرفته می‌شود که در این بخش به آنها می پردازیم.

رژیم مبتلایان به سنگ کیسه صفرا

این افراد بهتر است از خوردن غذاهای پرچرب و شیرین خودداری کنند، چرا که مشکلات سنگ کیسه صفرا، به دلیل حل نشدن چربی در اثر انسداد مجاری صفراوی است. بنابراین مهمترین نکته درمورد رژیم غذایی این افراد کاهش چشمگیر مصرف چربی است. یک رژیم متناسب برای این افراد می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• لبنیات کم چرب یا بدون چربی
• میوه و سبزیجات تازه
• سس‌های بدون چربی، آب لیمو، سس بالزامیک، سس سالسا، برخی از سس‌های بر پایه گوجه فرنگی
• مرغ و بوقلمون، گوشت گوساله و گاو بدون چربی، ماهی سفید، ماهی‌های کم چربی

نکات مهم در رعایت رژیم غذایی سنگ صفرا

• از مصرف غذاهای کم چرب ولی سرشار از قند خودداری کنید، محصولاتی که در هر 100 گرم از آنها بیش از 10 گرم شکر وجود داشته باشند، قند بالا محسوب می‌شوند.
• مصرف سویا را جایگزین گوشت‌های قرمز و پرچرب کنید.
• غذاهای فیبردار مصرف کنید، مثل انواع حبوبات، میوه‌ها، برخی از سبزیجات، آجیل‌ها و دانه‌ها
• مصرف چربی‌های سالم مثل ماهی، گردوف دانه کتان و … مانعی ندارد و میزان کافی امگا 3 در آنها از کیسه صفرا محافظت می‌کند.
• مصرف میزان مناسب قهوه جهت بهبود عملکرد و محافظت کیسه صفرا توصیه می‌شود.
• مصرف کلسیم، ویتامین C، منیزیم و فولات نیز در کاهش و جلوگیری از بیماری کیسه صفرا موثر است.

رژیم مبتلایان به آپاندیسیت

قبلا در مقاله رژیم غذایی بعد از عمل جراحی آپاندیس توضیحات کافی داده شده است، در این قسمت به اختصار برای مبتلایان به آپاندیسیت و افرادی که تحت درمان این بیماری قرار گرفته‌اند رعایت نکات غذایی زیر را الزامی است:

از خوردن غذاهای پرچرب حاوی گوشت، تخم مرغ پخته شده، پنیر، بستی، غذاهای سرخ شده و فرآوری شده، فست فودها و لبنیات پرچرب خودداری کنید.

غذاهای حاوی قند بالا مثل انواع شیرینی، آب نبات، کیک و کلوچه، شیرین کننده‌های مصنوعی، انواع بستنی را مصرف نکنید.

غذاهای کنسرو شده و آب میوه‌ها، نوشیدنی‌های گازدار، نوشیدنی‌های حاوی الکل، فلفل و انواع ادویه، سبزیجات و حبوبات نفاخ، محصولات حاوی آرد سفید و غلات را از برنامه غذایی خود حذف کنید.

در پایان

با وجود تفاوت کیسه صفرا و درد آپاندیس، این دو بیماری به دلیل شباهات زیادی که از نظر علائم ظاهری با هم دارند، ممکن است گاهی با هم اشتباه گرفته شوند، تشخیص این بیماری‌ها با پزشک متخصص است. بنابراین برای کاهش عوارض ناخواسته بیماری‌ها و همچنین درمان به موقع و کاهش خطرات احتمالی توصیه می‌شود در صورت وجود هرگونه علائم سریعا به پزشک مراجعه نمایید.