آنچه در این مقاله میخوانید:

جراحی کیسه صفرا چیست؟

عمل کیسه صفرا یا همان کوله سیستکتومی یک روش استاندارد برای درمان سنگ کیسه صفرا است. کیسه صفرا اندام کوچکی است که بخشی از دستگاه گوارش را تشکیل می ‎دهد. این کیسه محل نگهداری صفرا است که در کبد تولید می شود. با این حال با خارج کردن این عضو از بدن مشکلی برای بدن ایجاد نمیکند.

عوارض عمل برداشتن کیسه صفرا

عوارض برداشتن کیسه صفرا چندان شایع نیست. همه جراحی ها دارای ریسک هستند که این عمل نیز از آن مستثنی نیست. از جمله عوارض بالقوه هر عمل جراحی می توان به خونریزی جای برش ها، درد، عفونت، تب و آسیب رساندن به بافت های مجاور اشاره کرد.

در کنار این عوارض جانبی، ممکن است فرد عوارض جدی و خاصی دیگری را نیز تجربه کند. برای مثال بسیاری از بیماران پس از برداشتن کیسه صفرا، دچار ناراحتی‎های گوارشی میشوند. البته باید بدانید این عوارض دائمی نبوده و با مرور زمان آثار آنها از بین خواهد رفت.

از جمله عوارض احتمالی برداشتن کیسه صفرا می توان به این موارد اشاره کرد:

  • مشکل در هضم چربی
  • اسهال و نفخ شکم
  • آسیب دیدن روده و رگ های خونی
  • یبوست
  • زردی یا تب
  • عفونت
  • خونریزی
  • نشت صفرا
  • آسیب به مجرای صفراوی
  • ترومبوز سیاهرگی عمقی
  • خطرات ناشی از بی حسی عمومی
  • سندرم کوله سیستکتومی بعد از عمل
عوارض بعد از برداشتن کیسه صفرا
عوارض بعد از برداشتن کیسه صفرا

چرا بعد از برداشتن کیسه صفرا به مشکلات گوارشی مبتلا می شویم؟

کیسه صفرا اندام کوچکی در دستگاه گوارش است که وجودش برای هضم غذا ضروری نیست. این کیسه محل ذخیره، مایع صفرا است. پس از اینکه کبد صفرا را تولید می کند، این مایع در کیسه ذخیره شده و به تدریج وارد بخش های پایینی دستگاه گوارش خواهد شد.

مایع صفرا هضم چربی برای بدن را راحتر می کند. زمانی که کیسه صفرا برداشته می شود، کبد ترشح صفرا را متوقف نخواهد کرد. در این شرایط صفرا مانند گذشته ذخیره نشده و به طور مداوم به سمت روده حرکت خواهد کرد.

این امر سبب می شود تا برخی بیماران مشکلات گوارشی بعد از عمل کیسه صفرا تجربه کنند. مشکلات گوارشی بعد از کوله سیستکتومی کیسه صفرااین حالت موقتی است. زمانی که بدن با این شرایط سازگاری پیدا کند، مشکلات گوارشی نیز از بین خواهند رفت.

برای این منظور از بیمار درخواست می‎شود تا در وعده ‎های غذایی حجم کمتری غذا مصرف نماید و در حین حال تا مدتی به سراغ غذاهای چرب نرود. همچنین ممکن است پس از صرف غذا در ناحیه شکمی با درد مواجه شوید.

آیا اسهال و نفخ شکم از عوارض برداشتن کیسه صفرا است؟

سوء هاضمه می تواند باعث اسهال یا نفخ شکم شود. این مشکل اغلب زمانی بوجود می آید که بدن با فیبر کم و چربی بالا مواجه است. برای هضم چربی لازم است تا به مقدار کافی مایع صفرا در روده وجود داشته باشد، در غیر این صورت مدفوع شل و آبکی خواهد شد.

برای حل این مشکل معمولا دارویی تجویز نخواهد شد. اسهال باید پس از گذشت سه روز از بین برود، در غیر این صورت با پزشک متخصص مشورت کنید.

آیا یبوست از عارضه های برداشتن کیسه صفرا است؟

علت یبوست شدن بعد از برداشتن کیسه صفرا، به دلیل داروهایی است که برای جراحی و بیهوشی استفاده می شود. جراحی می تواند استرس زا باشد و به همین دلیل باید ایجاد عوارض خواهد شد. از جمله دلایلی که باعث بروز یبوست بعد از جراحی می شود، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • داروهای مسکن که برای کاهش درد ناشی از برش ها برای بیمار تجویز می شود.
  • بیهوشی عمومی
  • محرک های التهابی مانند تروما یا عفونت
  • عدم تعادل الکترولیت، مایعات یا گلوکز
  • عدم تحرک طولانی مدت
  • ایجاد تغییر در رژیم غذایی. در این حالت فرد در برنامه غذایی خود به مقدار کافی فیبر دریافت نمی کند.

آسیب دیدن روده و رگ های خونی

گاهی ابزارهای جراحی مورد استفاده در جراحی سنگ کیسه صفرا نیز می توانند به ارگان های اطراف مانند روده و رگ ها آسیب برسانند. البته این عارضه بسیار نادر است، اما به عنوان احتمالات در نظر گرفته خواهد شد. گاهی اوقات آسیب در حین جراحی ترمیم خواهد شد و در برخی مواقع این آسیب پس از جراحی تشخیص داده می شود.

در این حالت ممکن است بیمار با درد و گرفتگی مواجه شود. البته وجود درد پس از عمل طبیعی است، اما باید روند کاهشی داشته باشد. در غیر این صورت حتما با متخصص جراحی عمومی خود تماس بگیرید. در این حالت تنها راه برای درمان، عمل جراحی مجدد است.

علت عفونت پس از برداشتن کیسه صفرا چیست؟

گاهی اوقات پس از جراحی کیسه صفرا، بیمار با التهاب و زخم داخلی مواجه خواهد شد. از جمله علائم عفونت می توان به نشت چرک از محل برش، تورم، درد و قرمزی اشاره کرد. معمولا برای پیشگیری و درمان از آنتی بیوتیک استفاده می شود.

چرا زردی و تب از عوارض برداشتن کیسه صفرا است؟

از دلایل اصلی برداشتن کیسه صفرا، وجود سنگ در آن است. گاهی اوقات مقداری سنگ در مجرای صفراوی باقی خواهند ماند. این امر سبب می شود تا بیمار با زردی مواجه شود.

گاهی اوقات سنگ باقی مانده به طور کامل باعث انسداد مجاری صفراوی خواهد شد، در این صورت زمینه برای بروز عفونت فراهم می شود. با بروز عفونت، بیمار تب و درد را تجربه خواهد کرد.

زردی بعد از برداشتن کیسه صفرا
زردی بعد از برداشتن کیسه صفرا

ترومبوز سیاهرگی عمقی چیست و چرا از عوارض برداشتن کیسه صفرا محسوب می شود؟

برخی از بیماران بیش از سایرین در معرض لخته شدن خون قرار دارند. از این عارضه به عنوان ترومبوز ورید عمقی یا DVT یاد می شود که معمولاً در ورید پا رخ می دهد. در واقع بهتر است بگوییم، این عارضه مربوط به عمل جراحی است و به طور مستقیم نمی توان آن را محدود به عمل جراحی کیسه صفرا کرد.

این عارضه جدی است. زیرا لخته توانایی حرکت در رگ های خونی را داشته و می تواند جریان خون را به ریه ها (آمبولی ریوی) مسدود کند. برای پیشگیری از این عارضه جوراب های مخصوص فشرده سازی خاصی به بیمار تجویز خواهد شد.

از عوارض برداشتن کیسه صفرا نشت صفرا است

از نشت صفرا به عنوان یکی دیگر از عوارض برداشتن کیسه صفرا یاد می شود. پس از خارج کردن کیسه صفرا از بدن، پزشکان از کلیپ های مخصوصی برای ترمیم لوله ای که کیسه صفرا را به مجرای صفراوی اصلی وصل می کند، استفاده می کنند.

گاهی اوقات مایعات صفراوی پس از برداشتن کیسه صفرا می توانند به داخل شکم نشت کنند. در این حالت بیمار با علائمی مانند درد شکمی، احساس سستی و ضعف، تب و تورم معده مواجه خواهد بود.

بعضی اوقات این مایعات قابل تخلیه هستند. در برخی موارد نیز برای تخلیه صفرا و شستشوی قسمت داخلی شکم، لازم است تا دوباره عمل جراحی انجام شود.

منبع:

Risks of gallbladder removal
Life After Gallbladder Removal Surgery
Gallbladder Surgery Complications

دکتر بهزاد نعمتی هنر | متخصص جراحی اسلیو معده و بای پس معده