رژیم غذایی پس از عمل رکتوم چگونه است؟

بعد از جراحی رکتوم رژیم غذایی نقش موثری در بهبود سریعتر بیمار خواهد داشت. رعایت یک رژیم غذایی اصولی و استاندارد می‌تواند دوره نقاهت را سریع‌تر و با شرایط بهتری برای بیمار به انتها برساند. قبلا در مورد مراقبت های پس از عمل رکتوم مواردی را ذکر کردیم و بدنبال تکمیل موضوع در این مقاله به بررسی رژیم غذایی مناسب برای افرادی که جراحی رکتوم داشته‌اند خواهیم پرداخت.

چه رژیم غذایی برای بعد از جراحی رکتوم مناسب است؟

برداشتن روده که کولکتومی نیز نامیده می‌شود عملی برای برداشتن قسمتی از روده بزرگ مسدود شده است. بعد از عمل جراحی به منظور تسریع و بهبود شرایط در دوران نقاهت پزشک برای بیمار پرهیزات و دستورات غذایی صادر خواهد کرد. برخی از غذاها می‌توانند روده بیمار را تحریک کنند یا عوارض جانبی جراحی را بدتر کنند از فهرست غذاهای مجازی که بیمار می‌تواند استفاده کند کنار گذاشته خواهند شد. در ادامه به دستورالعمل‌هایی اشاره خواهیم کرد بیمار بعد از جراحی رکتوم از چه غذاهایی باید اجتناب کند و یا رژیم غذایی او بعد از عمل چه تغییراتی باید داشته باشد.

از خوردن غذاهای ترد یا جویدنی خودداری کنید

معمولا بعد از جراحی رکتوم بیمار باید مایعات بنوشد، چند روز بعد از انجام جراحی است که بیمار می‌تواند شروع به خوردن وعده‌های غذایی کند. ممکن است پزشک در دستوالعمل غذایی شما مواردی مثل سبزیجات پخته، موز، آووکادو، پوره سیب زمینی و پروتئین‌های نرم را تجویز کند. روده های شما ممکن است پس از جراحی متورم شوند و این غذاها به راحتی از روده ها عبور کرده و مشکلی ایجاد نمی‌کنند.

محدود کردن مصرف فیبر

معمولا معده فرد غذاهای سرشار از فیبر مثل انواع نان های سبوس دار، غلات و … را به شکل کامل هضم نمی‌کند، این غذاها به روده بزرگ رفته و در آنجا تجمع پیدا می کنند، بعد از جراحی رکتوم که روده بزرگ در حال بهبود است بهتر است که حجم زیادی از مدفوع در آن جریان نداشته باشد. رژیم های کم فیبر معمولا طی 4 تا 6 هفته بعد از جراحی رکتوم توسط پزشکان تجویز می‌شود.

از مصرف میوه و سبزیجات خام بپرهیزید

میوه ها و سبزیجات خام سرشار از فیبر هستند. آنها ممکن است بافت سختی داشته باشند (مثل هویج) یا دارای بافت ترد باشند ( مثل کرفس) بنابراین جویدن آنها به قطعات کوچکتر کار سختی است. معمولا این دست از میوه و سبزیجات دارای پوست نسبتا سفت هستند (مثل سیب) یا در آنها هسته هایی وجود دارد که  هضم آنها را برای معده دشوار می‌سازد. همه این موارد می تواند روده بزرگ را در زمان بهبودی تحریک کرده و برای آن مشکلاتی ایجاد کند. بنابراین توصیه می‌شود پس از بهبودی چند هفته از خوردن این غذاها اجتناب کنید، سپس آنها را به آرامی به رژیم غذایی خود اضافه کنید.

از مصرف چربی‌ها خودداری کنید

اسهال یکی از عوارض شایع بعد از جراحی روده است. از آنجا که روده بزرگ طی جراحی رکتوم کوتاهتر می شود، غذای هضم شده برای خروج از بدن راه زیادی برای طی کردن نخواهد داشت و زمان زیادی برای شکل‌گیری به صورت مدفوع جامد ندارد، بنابراین اسهال یک پدیده کاملا طبیعی است. برای بهتر شدن شرایط بیمار توصیه می شود که از مصرف مواد خوراکی که باعث ایجاد یا تشدید اسهال می‌شوند خودداری کند. به طور مثال مصرف گوشت های چرب، کره و خامه و انواع لبنیات برای بیمار تا رسیدن به شرایط مطلوب ممنوع است.

مصرف غذاهای تند و پر ادویه ممنوع

غذاهای تند می‌توانند سیستم گوارشی شما را تحریک کرده و باعث اسهال یا نفخ در شما شوند که شرایط را به ویژه در زمان بهبود روده در دوره نقاهت بدتر می کند. به احتمال زیاد پزشک رژیم غذایی ملایم را برای چند هفته پس از جراحی پیشنهاد می کند. این رژیم تنها شامل پرهیز از غذاهای تند نخواهد بود بلکه گیاهان و ادویه جات ترشی جات با بافت خشن – مانند رزماری خرد شده ، فلفل دلمه ای خرد شده یا دانه های بادام زمینی – نیز می توانند مشکلاتی را برای شما ایجاد کنند.

مراقب لوبیا و لبنیات باشید

یک نوع قند در لوبیا وجود دارد که هضم آن برای بدن بیمار آسان نیست. بنابراین ممکن است بعد از خوردن لوبیا دچار گاز معده شده یا احساس نفخ کنید. همچنین ممکن است بعد از جراحی رکتوم با لاکتوز -قندی که در شیر و سایر محصولات لبنی وجود دارد-  مشکل پیدا کنید. ایجاد شدن گاز در معده بخشی طبیعی از فرآیند هضم غذا است اما وقتی شما در حال سپری کردن دوره نقاهت بیماری و بهبودی هستید این مسئله می‌تواند ناراحت کننده یا حتی دردناک باشد.

از قهوه و نوشابه دوری کنید

کافئین که به مقدار فراوان در نوشابه و قهوه وجود دارد محرک است و این به آن معنا است که باعث افزایش سرعت فعالیت در بدن شما – از جمله روده‌ها – می‌شود. نوشیدنی های تهیه شده با شکر یا شیرین کننده های مصنوعی نیز می‌توانند باعث اسهال شوند. گاز موجود در سودا یا نوشیدنی های گاز دار نیز ممکن است باعث ایجاد گاز و نفخ شوند. از طرفی هیدراته ماندن بعد از عمل بسیار مهم است اما نوشیدن آب بعد از جراحی رکتوم بهترین انتخابی است که می‌توانید داشته باشید.

الکل کنار بگذارید

الکل نیز از جمله نوشیدنی هایی است که می‌تواند روده های شما را تحریک کند. مصرف آن ممکن است در بسیاری از افراد باعث دفعات بیشتر اجابت مزاج شود. بنابراین بهتر است تا زمانی که فرآیند هضم در بدن شما به حالت عادی در نیامده است از مصرف آن اجتناب کنید. به علاوه اکثر پزشکان معتقدند که بعد از انجام هر نوع جراحی بهتر است الکل مصرف نشود. مصرف الکل می‌تواند با مصرف داروهای مسکن تداخل داشته و روند بهبود بیماری را کندتر کند.

تقسیم وعده‌های غذایی بزرگ

وقتی بعد از جراحی رکتوم دوباره به رژیم غذاهای جامد را آغاز می کنید، احتمال دارد که بسیار سریعتر از قبل سیر شوید. بنابراین بهتر است سعی کنید به جای داشتن سه وعده غذایی بزرگ در طول روز، چندین وعده غذایی کوچک داشته باشید. به این ترتیب هضم غذا بسیار ساده‌تر خواهد بود و باعث ایجاد گاز یا نفخ معده در شما نمی شود. به آرامی غذا بخورید و هر لقمه را بطور کامل بجوید و غذا را قبل از عمل بلع در دهان خوب نرم کنید.

به آرامی به حالت عادی برگردید

هنگامی که وضعیت هضم شما بهتر شد می‌توانید به رژیم غذایی عادی برگردید. هر روز یک غذای جدید به برنامه غذایی روزانه خود اضافه کنید. هر بار یک وعده، تا بتوانید نحوه واکنش بدن خود را نسبت به هر یک از آنها ارزیابی کنید. این به روده های شما کمک می‌کند تا به آرامی با هضم غذاهای پر فیبر مانند میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل سازگار شوند. بهتر است همواره مقدار زیادی آب بنوشید تا دچار یبوست نشوید.

سخن پایانی

نکته بسیار مهم بعد از جراحی رکتوم این است که شرایط را برای دفع مدفوع سخت نکنید به ویژه در دوران نقاهت باید تلاش کنید تا مصرف مایعات را افزایش داده و از خوردن غذاهای جامد، پر فیبر، چرب و پر ادویه خودداری کنید. تحریک کردن روده بزرگ بعد از جراحی رکتوم می‌تواند شرایط را برای شما بسیار سخت تر کند. بهتر است که آرام آرام به سمت مصرف غذاهای جامد و نرمال پیشروی کنید. وعده‌های غذایی کم حجم و بیشتر به جای استفاده از وعده های غذایی پرحجم توصیه می شود. مصرف روزانه حداقل 8 لیوان آب از ایجاد یبوست در بیمار جلوگیری می‌کند. همچنین ورزش مناسب عمل روده انجام شود تا بهبودی بیمار سریع تر انجام شود.